Στο παρεκκλήσι των ιθαγενών του Moore River κρέμονται ακόμη σα νυχτερίδες γαμήλιες φωτογραφίες από άλλες εποχές. Μαύρα γαμπριάτικα κουστούμια και λευκά νυφικά. Θλιμμένα τα πρόσωπα. Ποιός πέρασε το ποτάμι και ξανάρθε; Τί θέλουν να πουν όλοι αυτοί οι κανόνες και οι νόμοι των λευκών; Ιστορίες καθημερινής παραφροσύνης στο κοκκινόχωμα της Δύσης...

Jigalong: Σήμερα, δύο ανεμοδαρμένες σημαίες, μία αυστραλέζικη και μία των Αβοριγίνων, δημιουργούν μια ψευδαίσθηση συναδέλφωσης και αμοιβαίας αποδοχής.

Κάπου ανάμεσά τους η Molly Kelly, σταυροπόδι στην άμμο μπροστά στο προχειροφτιαγμένο σπίτι της. Κάποτε περπάτησε χίλια εξακόσια χιλιόμετρα μέσα στην καυτερή και αφιλόξενη έρημο της Δυτικής Αυστραλίας για να ξαναγυρίσει εδώ. Όταν χρειάστηκε το επανέλαβε. Για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια... Από το Moore κοντά στον ωκεανό, στο Jigalong, βαθιά στην ενδοχώρα...

Οι πρόγονοι της Molly, όλοι μέλη της φυλής Mardu, ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους μόλις εμφανίστηκαν οι λευκοί. Κουβάλησαν μαζί τους και τα ιερά κειμήλια της φυλής, τα κειμήλια των προγόνων. Στο Jigalong που σημαίνει "τόπος για κάθισμα" αποφάσισαν να εγκατασταθούν μόνιμα. Να ζήσουν τη δική τους ζωή με το δικό τους τρόπο.

Ήταν πάνω-κάτω η ίδια εποχή που οι λευκοί, για να αποφύγουν τις ζημιές που τους προκαλούσαν στην αγροτική παραγωγή τα αγριοκούνελα (που οι ίδιοι έφεραν από την Ευρώπη), κατασκεύασαν ένα φράχτη που χώριζε στα δύο την Αυστραλία: από το Broome, στον Ινδικό Ωκεανό, μέχρι το Esperance ανατολικά της Πέρθης. Η μεγάλη αυτή επιχείρηση τελείωσε το 1907.

Το άsχημο για τους Mardu ήταν πως αυτός ο φράχτης περνούσε μέσα από τον καταυλισμό τους. Η επαφή με τους χλωμούς ανθρώπους και τα "μπαστούνια" που ξερνούσαν θάνατο δε θα τελείωνε. Όσο για το φράχτη ήταν κι αυτός αποτυχημένος. Όσο γλίτωσαν οι μαύροι από τους λευκούς, άλλο τόσο γλίτωσαν οι λευκοί από τα κουνέλια.

Οι λευκοί πάντως εγκαταστάθηκαν για τα καλά στο Jigalong όπου και εγκατέστησαν σταθμό διαμονής εργατών. Ο επιστάτης του σταθμού είχε δια νόμου την υπευθυνότητα να επιτηρεί τους Αβορίγινες.

Τα ζευγαρώματα μεταξύ λευκών και μαύρων δεν ήταν ασυνήθιστα. Οι εργάτες βρίσκονταν μακριά από τα σπίτια τους στις πόλεις. Όσο για τις μαύρες δεν έμπαινε ζήτημα επιλογής ή, έστω, αντίρρησης, αν και τα καθήκοντα του επιστάτη δεν περιλάμβαναν προφανώς τους βιασμούς των γυναικών και το άγριο ξυλοκόπημα των ανδρών της φυλής Mardu. Ένας Εγγλέζος επιθεωρητής των έργων κατασκευής του φράχτη πέρασε μια νύχτα με μια κοπελιά του Jigalong. Έτσι γεννήθηκε η Molly. Το όνομα που δίνουν οι Mardu στις μιγάδες είναι muda-muda. Η Daisy και η Gracie ήταν κι αυτές muda-muda.

Η άποψη του κατεστημένου της εποχής ήταν ότι τα αγόρια και τα κορίτσια που ανήκαν στην κατηγορία αυτή, ήταν πιο έξυπνα και συνεπώς μάθαιναν καλύτερα τον τρόπο ζωής των λευκών από τους καθαρόαιμους ιθαγενείς. Θα έπρεπε λοιπόν να απομονώνονται και να εκπαιδεύονται σε διάφορα οικιακά επαγγέλματα. Λίγο αργότερα οι αστυνομικοί τα άρπαζαν στην κυριολεξία από τα χέρια των μανάδων τους και τα μετέφεραν με τη βία σε άλλες περιοχές. Ένα από τα μέρη αυτά ήταν και το Moore, 130 χλμ. βόρεια του Περθ, με το ποτάμι, τα κάγκελα στα παράθυρα του καταυλισμού και το άγριο ξυλοκόπημα των παιδιών... Σύμφωνα με στοιχεία από επίσημα έγγραφα της εποχής "...η πολιτική της κυβέρνησης απέβλεπε στην αφομοίωση των ανήλικων μιγάδων στη λευκή κοινωνία. Υπήρξε συνειδητή προσπάθεια να απομονωθούν και να εξαφανιστούν οι φυλές των καθαρόαιμων ιθαγενών. Η πολιτική του παιδομαζώματος ήταν μια πολιτική γενοκτονίας".

Ο A. O. Neville, Επίσημος Προστάτης των Ιθαγενών της Δυτικής Αυστραλίας, είπε κατά τη διάρκεια συνεδρίου στην Κανμπέρρα το 1937: "Έχουμε τη νομική εξουσιοδότηση να παίρνουμε οποιοδήποτε παιδί από τη μητέρα του σε οποιαδήποτε ηλικία... Τί θα κάνουμε λοιπόν; Θα υποχρεωθούμε να συντηρούμε έναν πληθυσμό ενός εκατομμυρίου μαύρων στην Κοινοπολιτεία ή θα τους αφομοιώσουμε στη δική μας κοινωνία ξεχνώντας με το πέρασμα του χρόνου ότι υπήρχαν κάποτε ιθαγενείς στην Αυστραλία;"

Κάτω από αυτές τις συνθήκες η Molly, η Gracie και η Daisy ξεριζώθηκαν από τις οικογένειές τους... Από το Jigalong με βοϊδάμαξες μέχρι το Port Herdland. Από εκεί με καράβι μέχρι το Freemantle και μετά με αμάξια πάλι στο Moore και το ποτάμι του. Τα κάγκελα στα παράθυρα του καταυλισμού, το άγριο ξυλοκόπημα με την παραμικρή αφορμή. Η φυλάκιση σε μπουντρούμια χωρίς παράθυρα. Με ειδικά εκπαιδευμένους ανιχνευτές να κυνηγούν σα ζώα τα παιδιά που προσπαθούσαν να δραπετεύσουν. Η Molly ήταν τότε δεκατεσσάρων χρονών, οι άλλες δύο οχτώ και έντεκα. Μια νύχτα του Αυγούστου το 1931 η Molly τις ξύπνησε.

Χίλια εξακόσια χιλιόμετρα μακριά... Στο πέρασμα του πλημμυρισμένου ποταμού βοήθησαν και τα άγρια μαστιχόδεντρα που άπλωναν τα κλαδιά τους πάνω από το άγριο ρεύμα του Moore. Μαρτύριο να βρεις το σωστό δρόμο στους βούρκους και τους λασπότοπους που εκτείνονταν πέρα από το ποτάμι. Μετά τη βλάστηση το τοπίο αγριεύει. Η πρασινάδα χάνεται στο καβουντισμένο κοκκινόχωμα και τα δέντρα παραχωρούν τη θέση τους στα ξερόβατα και τις αγκαθιές.

Τα κορίτσια κοιμήθηκαν σε κουνελότρυπες που τις μεγάλωναν σκάβοντας με τα χέρια. Ήπιαν νερό ανοίγοντας τρύπες σε διάφορα σημεία, που ξέρουν να βρίσκουν οι ιθαγενείς -τέχνη παλιά της επιβίωσης. Έφαγαν κουνέλια και αγριόριζες, "μπιμπιζάλι" και "καρκούλα" (κάτι σαν γλυκοπατάτες και αγριομπανάνες που φυτρώνουν σα βολβοί κάτω από το χώμα)...

Όταν πλησίαζαν σε καταυλισμούς και απομακρυσμένα χωριά αναγκάζονταν να ζητήσουν τη βοήθεια των κατοίκων. Λίγο φαγητό, λίγο νερό. Ξέροντας πως τη φιλοξενία ακολουθούσε, μόνιμος σχεδόν κανόνας, η καταγγελία στις αρχές έπαιρναν τα μέτρα τους και σβήνοντας τα πατήματά τους με αφάνες άλλαζαν πορεία για να παραπλανήσουν τους διώκτες τους... Όταν έφτασαν στο Meekathara ήξεραν ότι βρίσκονταν στο δικό τους τόπο, κοντά στους δικούς τους ανθρώπους.

Η Gracie σε λίγες μέρες πιάστηκε ξανά από τις αρχές. Την έστειλαν ξανά στο Moore, όπου και πέθανε το 1983 χωρίς να ξαναδεί το Jigalong. Η Daisy έμεινε και ζει ακόμα στο Jigalong. Η Molly κατέληξε να εργάζεται σαν υπηρέτρια στο Balfour Downs όπου και παντρεύτηκε έναν εργάτη, τον Kelly, και έκανε μαζί του δύο παιδιά, την Dorris και την Annabelle.

Το 1940, μητέρα και κόρες αρπάζονται και πάλι από τις αρχές. Προορισμός, Moore River. Η Molly όμως είχε μάθει το δρόμο της επιστροφής και το σκοπό της ζωής της... Τίποτα δεν θα την κρατούσε σε έναν τόπο που δεν ήθελε η ίδια. Ο φράχτης για τα αγριοκούνελα εξακολουθούσε να παραμένει στη θέση του. Σημείο προσανατολισμού και σύμβολο ελευθερίας... Η μεγάλη πορεία ξανάρχισε...

1 coons: ρατσιστικό παρατσούκλι για τους ιθαγενείς τις Αυστραλίας. Κάτι ανάλογο με το "niggers" που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί για τους μαύρους.

2 Doris Pilkngton: "Follow the rabbit-proof fence", University of Queensland press.