Έχει περάσει ήδη μια δεκαετία από τις πρώτες καταλήψεις σπιτιών στην Ελλάδα. Το 1981 γίνονται οι καταλήψεις της Βαλτετσίου στα Εξάρχεια, της Βίλλα Στέλλα στο Ν. Ηράκλειο, του κτήματος Δρακοπούλου στα Πατήσια, και του κτιρίου του Ε.Ε.Σ. στη Θεσσαλονίκη.
Οι καταλήψεις αυτές λειτούργησαν κυρίως σαν χώροι δημιουργίας και ελεύθερης έκφρασης.
Ένα δεύτερο κύμα έρχεται το 1985 με τις καταλήψεις της Χ. Τρικούπη 91 στην Αθήνα και της Λεωφ. Νίκης στη Θεσσαλονίκη.
Τον Αύγουστο του ’87 πραγματοποιείται η κατάληψη της Αρμενοπούλου στη Θεσσαλονίκη, ενώ τον Απρίλη του ’88 ακολουθεί αυτή της Λ. Καραγιάννη στην Αθήνα.
Το Μάη του ’89 είναι η σειρά της Ασκληπειού. Από αυτή την κατάληψη, μετά τη βίαιη εκκένωση του κτιρίου, οι καταληψίες μεταφέρονται στην Κασσιανής και τον Οκτώβρη του ’89 στην Κεραμεικού. Τον ίδιο μήνα στην Αθήνα έχουμε την κατάληψη της Αμαλίας, ενώ στη Θεσσαλονίκη, το Νοέμβρη, καταλαμβάνεται ένα σπίτι στην οδό Σουρμένων και το Γενάρη στην Πραξιτέλους από την ομάδα Πανδώρα. Τέλος, στην Αθήνα, το Φλεβάρη έχουμε τις καταλήψεις της Χ. Τρικούπη 170, της Ασκληπειού, της Αχαρνών και Χέυδεν...
Σχηματικά μπορούμε να πούμε πως οι καταλήψεις μετά το ’85 διαφοροποιούνται σημαντικά ως προς τις προηγούμενες· πλέον αποτελούν έκφραση του γενικότερου στεγαστικού προβλήματος ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν ως χώροι κοινωνικής αμφισβήτησης και πολιτικής παρέμβασης.
Οι καταληψίες ξεκινώντας από την έλλειψη στέγης και “ζωτικού χώρου” περνούν σε ποικίλες κοινωνικές παρεμβάσεις, ενώ η έμπρακτη αυτή αμφισβήτηση της ατομικής ιδιοκτησίας τούς οδηγεί σε μια συνολικότερη κριτική του τρόπου ζωής στον καπιταλισμό, του ίδιου του καπιταλισμού και του κράτους.
Όπως χαρακτηριστικά λέει ένας καταληψίας “...μια κατάληψη αποτελεί ένα μέτωπο ενάντια στον καπιταλισμό με αιχμή το στεγαστικό”.
Σε μια εποχή που θριαμβεύει ο ρεαλισμός και η ενσωμάτωση, που ο νεο-συντηρητισμός διαποτίζει όλο και πλατύτερα στρώματα, η αναφορά στους καταληψίες δεν έχει το νόημα κάποιας “ρομαντικής φυγής”, αλλά μάλλον εκείνης της μειοψηφικής, (αλλά τελικά δικαιωμένης) στάσης: “Κι όμως κινείται”

Θ.Τ.

Αμαλίας 1: Η πρώτη από την καινούρια γενιά των καταλήψεων στην Αθήνα ήταν αυτή της Χ. Τρικούπη 91, που έγινε το Νοέμβρη του ’85. Από τότε έχουν γίνει πολλές αλλαγές μελών. Όταν ξεκίνησε αυτή η κατάληψη είχε ένα, ας πούμε, αριστερίστικο πρόσωπο. Τώρα έχει αλλάξει πολύ. Όσο για την πορεία της ήταν ήσυχη, γιατί βρέθηκε ένα καλό “ιδιοκτησιακό καθεστώς”. Είναι μια κατάληψη χωρίς ιδιαίτερα επιθετικό χαρακτήρα. Η ομάδα αποτελείται από 13 ως 15 άτομα.

Λ. Καραγιάννη 1: Χωρίς να έχει μεσολαβήσει τίποτα ιδιαίτερο από την κατάληψη της Χ. Τρικούπη 91, τον Απρίλη του ’88 γίνεται η κατάληψη της Καραγιάννη από μια ομάδα περίπου 30 ατόμων. Επειδή όμως δεν υπήρχε ιδιαίτερη συνοχή μεταξύ τους, δεν μπόρεσαν τελικά να μείνουν μαζί και ακολούθησε η αποχώρηση ενός κομματιού. Αυτοί που έμειναν, καθόρισαν ένα πλαίσιο εσωτερικής λειτουργίας και εξωτερικής παρέμβασης του σπιτιού. Με βάση αυτό το πλαίσιο η κατάληψη κρατήθηκε και αργότερα πλαισιώθηκε και από άλλους. Σήμερα είμαστε γύρω στα 15 με 20 άτομα.

Κεραμεικού: Εμείς όπως πιθανόν θα ξέρεις καταλάβαμε διαδοχικά τρία σπίτια. Το Μάη του ’89 καταλάβαμε ένα σπίτι στην οδό Ασκληπειού. Ήταν ιδιόκτητο κτίριο και ο ιδιοκτήτης μάς έκανε μήνυση. Υπήρξαν άτομα που διώχτηκαν ποινικά και διώκονται ακόμα. Πρωτόδικα αθωώθηκαν, αλλά ασκήθηκε έφεση στην απόφαση του δικαστηρίου και θα ξαναγίνει δίκη. Αργότερα, το Σεπτέμβρη του ΄89, η ίδια ομάδα κατέλαβε το σπίτι της οδού Κασσιανής. Και εκεί υπήρξαν δυσκολίες και με το ιδιοκτησιακό και με το ίδιο το σπίτι. Έτσι συνεχίστηκε η ιστορία με την κατάληψη του σπιτιού της Κεραμεικού, γνωστό ίσως και από τον ιδιοκτήτη του, τον Προβελέγγιο, που είναι φιλικά διακείμενος απέναντί μας. Το κτίριο είναι αρκετά μεγάλο. Είμαστε και εμείς 15 με 20 άτομα.

Αμαλίας 1: Ξεκινήσαμε την κατάληψη στο κτίριο της οδού Αμαλίας με σκοπό ν’ αντιμετωπίσουμε το στεγαστικό πρόβλημα, αλλά και να δημιουργήσουμε ένα αυτοδιαχειριζόμενο πολιτιστικό στέκι, το οποίο και δημιουργήσαμε. Γίνανε δηλαδή εκεί εκδηλώσεις, συναυλίες, κάποιες προβολές, μια έκθεση με κόμικς, αφίσες κ.λπ. Το κτίριο όμως αυτό ανήκει στο Ίδρυμα Ωνάση που το διεκδίκησε. Αποτέλεσμα, να εισβάλουν μέσα 130 μπάτσοι, από την ταράτσα και από αλλού και να μας βγάλουν έξω. Η ομάδα όμως συνεχίζει ακάθεκτη και σε σύντομο διάστημα θα καταλάβουμε ένα άλλο σπίτι ελαφρώς μεγαλύτερο, με σκοπό να το κάνουμε χώρο στέγασης και πολιτιστικό κέντρο με πολύ περισσότερες δραστηριότητες.

Χ. Τρικούπη 170: Η κατάληψη αυτή είναι πολύ πρόσφατη, ξεκίνησε στις 17 Φλεβάρη από μια ομάδα πολύ νεαρών ατόμων που δεν έχουν πείρα από καταλήψεις, αλλά είχαν την καλή θέληση να κάνουν μία. Η κατάληψη έγινε όχι μόνο για να μας λύσει του οικονομικό πρόβλημα του ενοικίου, αλλά κυρίως για να σπάσουμε την απομόνωση και να ζήσουμε συλλογικά. Ήταν ένα σπίτι εγκαταλελειμμένο εδώ και 14 χρόνια σε άθλια κατάσταση και εστία μόλυνσης για τη γειτονιά. Το καθαρίσαμε και προσπαθούμε να το φτιάξουμε. Μέχρι τώρα, παρά τα εμπόδια πάει καλά.

Αμαλίας 1: Λίγο πολύ οι ανάγκες ήταν κοινές για όλους. Ένα θέμα ήταν το στεγαστικό. Είναι σε όλους γνωστό ότι υπάρχουν 200.000 άδεια σπίτια στην Αθήνα. Επίσης είναι γνωστή η εκμετάλλευση από τα νοίκια, οι διακρίσεις σε βάρος της νεολαίας, των φοιτητών, των ανθρώπων που έχουν πολλά παιδιά, ζώα, των ξένων εργατών κ.ά. Ένα άλλο θέμα, σημαντικό, είναι το να ζήσουμε μ’ έναν άλλο τρόπο πέρα από τον καθιερωμένο, απομονωμένο τρόπο ζωής της μεγαλούπολης. Επίσης, οι καταλήψεις είναι ένας χώρος πολιτικής δουλειάς και πιθανής αντιπαράθεσης, συσπείρωσης ενός κόσμου, που με βάση το στεγαστικό θα μπορέσει να προχωρήσει παραπέρα. Για την Αμαλίας ήταν μία, ας το πούμε, επανατοποθέτηση του πολιτιστικού. Δηλαδή το να δούμε τι γίνεται με την εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου μας, της διασκέδασής μας και από κει και πέρα να κάνουμε κάτι αυτοοργανωμένο και ανεξάρτητο από εμπορικά λούκια.

Χ. Τρικούπη 170: Εμείς έχουμε παρατηρήσει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο πώς ζούσαμε πριν και πώς ζούμε τώρα όλοι μαζί. Δεν έχουμε ορίσει δωμάτια και μένουμε σε κοινούς χώρους. Δεν ορίζουμε εκ των προτέρων ποιοι θα κάνουν τη μια δουλειά και ποιοι την άλλη. Δεν έχουμε δηλαδή καταμερισμό εργασίας, αλλά βασιζόμαστε στην αυτενέργεια και στην καλή θέληση των ατόμων που ζούνε εκεί. Ο καθένας προσφέρει ανάλογα με τις δυνατότητές του. Έχουμε κοινό ταμείο που καλύπτει όλες τις ανάγκες της κατάληψης. Με λίγα λόγια κάναμε πράξη τη συλλογικότητα, την κοινοκτημοσύνη, την αυτενέργεια.

Κεραμεικού: Και εμείς έχουμε κοινό ταμείο για τη διατροφή μας αλλά και για τις υπόλοιπες ανάγκες της κατάληψης. Λειτουργούμε με τις γενικές συνελεύσεις, όπου κουβεντιάζουμε ό,τι μπορεί να απασχολεί μια κατάληψη, από τον τρόπο που βγαίνει στην κοινωνία, τις πολιτιστικές-κοινωνικές παρεμβάσεις, μέχρι και το πώς οργανώνεται η ζωή μέσα στα πλαίσια της κατάληψης. Επίσης συζητιούνται θέματα προσωπικά, γενικότερα θέματα, δηλαδή η γενική συνέλευση είναι το κύριο όργανο της κατάληψης.

Από κει και πέρα, όσον αφορά την ερώτησή σου, θέλω να πω το εξής: πέρα από τους θεσπισμένους τρόπους να διεκπεραιώνουμε τις υποθέσεις της κατάληψης, υποθέσεις που άπτονται είτε του τρόπου ζωής εδώ μέσα είτε του τρόπου παρέμβασης προς τα έξω, το σημαντικό στις καταλήψεις είναι η συλλογικότητα που διαμορφώνεται μέσα από την καθημερινότητα. Δηλαδή καθημερινά υπάρχει ένα ακροατήριο, ένας ακροατής για τον καθένα, για να αρθρώσει το λόγο του, να αρθρώσει την ανάγκη του, την επιθυμία του, το σκεπτικό του. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να βρει συντρόφους, φίλους, να κάνει αυτό που θέλει, να προχωρήσει κάποια πράγματα. Όταν όλοι κατανοούν την επιθυμία, το σκεπτικό κάποιου, μπορούν να προχωρήσουν συλλογικά και ομόφωνα προς τα έξω. Διαφορετικά ο καθένας υιοθετεί το δικό του σκεπτικό και προχωράει σύμφωνα μ’ αυτό.

Λοιπόν, μέσα από μια τέτοια διαδικασία, καθημερινή, ο καθένας βρίσκεται με τον άλλο, πράγμα που είναι αδύνατο έξω από τις καταλήψεις. Στην ιδιωτική ζωή μας, στα σπίτια μας, δεν υπάρχει ακροατής, δεν υπάρχει σύντροφος, δεν υπάρχει φίλος. Αυτούς που βρίσκουμε, τους βρίσκουμε σ’ αυτό που θα λέγαμε κατακερματισμένο προσωπικό χρόνο, είτε στο χρόνο της εργασίας είτε στον ελεύθερο κόσμο που και αυτός είναι εμπορευματοποιημένος και όπου είναι σχεδόν αδύνατο να παραχθεί αυτό που λέμε συλλογικότητα γιατί δεν υπάρχει βάση.

Αλλά και αν αντιστρέψουμε το θέμα, δεν είναι η ατομικότητα και η ιδιαιτερότητα που κατακερματίζουν τη συλλογικότητα, γιατί όντως κατακερματίζεται συχνά όπως και προηγούμενα αναφέραμε. Αυτό που κατακερματίζει τη συλλογικότητα είναι η παρεοποίηση. Όταν κάποια κομμάτια, ίσως λόγω εξωτερικών συνθηκών π.χ. δουλεύουν μαζί, διαφοροποιούνται σε σχέση με άλλα μέσα σε μία κατάληψη, τόσο ώστε δεν βρίσκουν τον κοινό όρο της συνύπαρξής τους. Αυτό το πράγμα αν δεν συζητηθεί, δεν παλευτεί από την αρχή γίνεται όρος σχίσματος μέσα σε μια κατάληψη. Εν πάση περιπτώσει, αν το κριτήριο της ατομικότητας είναι κάτι που ξεπερνά και δεν λαμβάνει υπόψη του τη συλλογικότητα, δεν τη χρειάζεται, τότε είναι εχθρικό.

Υπάρχει το πλαίσιο που κατοχυρώνει την ατομικότητα και την ιδιαιτερότητα του καθένα. Το πρόβλημα μπαίνει ως προς την ανυπαρξία ή την ανεπάρκεια των υλικών όρων για να αναπτυχθεί αυτή η ατομικότητα και η προσωπικότητα του καθενός με τον τρόπο που θέλει και με τον τρόπο που μπορεί να γίνει μέσα σε μια κατάληψη. Ξεκινάει από τη δόμηση των σπιτιών μας, ότι δηλαδή τα σπίτια που έχουμε καταλάβει δεν είναι αυτά που θα είχαμε αν τα χτίζαμε οι ίδιοι. Λοιπόν, αυτά τα σπίτια είναι έτοιμα, καλύψανε κάποιες άλλες ανάγκες, κάποιων άλλων ανθρώπων, που είχαν άλλους προσανατολισμούς και όχι τους δικούς μας. Σαφώς, αν είχαμε τη δυνατότητα θα δομούσαμε αλλιώς τους χώρους μας. Και σαφώς θα υπήρχαν οι ατομικοί χώροι του καθενός για να μπορέσει να βρει το χώρο να διαβάσει, να απομονωθεί, αν θέλει. Επίσης προσπαθούμε να καταλαμβάνουμε σπίτια με μεγάλους χώρους για να γίνονται συναυλίες, συνελεύσεις, να βρίσκεται ο κόσμος, να συζητάει, να εκθέτει τη δουλειά του.

Αμαλίας 1: Εγώ για παράδειγμα ασφυκτιούσα στην κατάληψη της Χ. Τρικούπη 91 γιατί δεν μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο από το να μένω στο δωμάτιό μου. Η σκέψη μας λοιπόν ήταν να καταλάβουμε ένα σπίτι που να μπορεί να καλύψει κάθε μας ανάγκη.

Κεραμεικού: Εμείς έχουμε βάλει κάποιους όρους σε σχέση με την ποιότητα της ζωής μας. Δηλαδή μένουμε στα δωμάτιά μας, μόνοι μας, εκτός αν κάποιοι θέλουν να μείνουν μαζί. Θέλουμε η ποιότητα της ζωής μας να είναι καλύτερη από ό,τι ήταν πριν. Δεν θυσιάζουμε, στο όνομα της συλλογικότητας, κάποιες προσωπικές ανάγκες και επιθυμίες μας. Θέλουμε να τις κατοχυρώσουμε.

Αμαλίας 1: Ζώντας τρία χρόνια στη Χ. Τρικούπη 91, είδαμε και στην πράξη, ότι όσο ρομαντικά και να είναι το να ζούμε δύο σ’ ένα δωμάτιο στην αρχή, μετά από ένα διάστημα συμβίωσης δεν γίνεται πια. Στο κάτω-κάτω είναι ένα από τα αιτήματά μας, να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής από αυτή που είχαμε έξω.

Καραγιάννη 1: Κάτι που συχνά αναφέρθηκε στη κουβέντα μας, η συλλογικότητα από τη μία και από την άλλη η ποιότητα ζωής, δεν είναι σε καμιά περίπτωση μια περιπέτεια, μια περιπέτεια στην οποία θα μπορούσε να οδηγηθεί ο οποιοσδήποτε. Όποιος κάνει μια κατάληψη, την κάνει κινούμενος από υλικά κίνητρα, από την ταξικότητά του. Ταυτόχρονα, η επίθεση αυτών που θα λέγαμε κεφάλαιο, μηχανισμούς καταστολής, κράτος, στη ζωή μας, δημιουργεί και τους όρους για την εξατομίκευσή μας. Κατά συνέπεια η κατάληψη είναι και ένας τρόπος άμυνας. Η συλλογικότητά μας είναι ο τρόπος να δομήσουμε ένα υποκείμενο αρκετά δυνατό, για να μπορέσουμε να αντιπαλέψουμε κάποια πράγματα και να προωθήσουμε κάποια άλλα. Για παράδειγμα: έχουν εμπορευματοποιηθεί και τα μηνύματα και ο τρόπος ζωής και η κουλτούρα της νεολαίας που αμφισβητεί τα κυρίαρχα κοινωνικά πρότυπα. Παλεύουμε και ενάντια σ’ αυτό. Αυτοί που είναι μέσα στις καταλήψεις, δεν θέλουν απλώς να κοιμούνται εκεί και μετά να αγοράζουν τη διασκέδαση, τον ελεύθερο χρόνο στα μπαρ ή τις συναυλίες. Θέλουν να το κάνουν οι ίδιοι και θέλουν τους χώρους γι’ αυτό. Δεν θέλουν χώρους μόνο για να μείνουν. Θέλουν χώρους κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης.

Κεραμεικού: Η πρακτική εφαρμογή αυτών είναι το φωτογραφικό εργαστήρι που ετοιμάζεται στην κατάληψη της Καραγιάννη και το γυμναστήριο και το στούντιο που θα γίνουν στην Κεραμεικού. Ακόμη, διαμορφώνουμε τα δύο καθιστικά που έχουμε σε χώρους δημιουργίας, ώστε να μπορούμε να διαβάζουμε εκεί, να ζωγραφίζουμε, να χορεύουμε, να συγκεντρωνόμαστε, να συζητάμε κ.λπ.

Αμαλίας 1: Εμείς στην καινούργια κατάληψη θα φτιάξουμε χώρο συναυλιών, μπαράκι που θα λειτουργεί όλες τις μέρες με φθηνότερα ποτά, αίθουσα κινηματογραφικών προβολών σε συνεργασία με μια άλλη ομάδα, δύο στούντιο για πρόβες με συγκροτήματα, δωμάτιο με γραφικά και φωτοτυπικό. Κυρίως όμως εκείνο που θέλουμε να φτιάξουμε είναι εστιατόριο φθηνό που να μπορούμε να τρώμε όλοι χωρίς να τα ακουμπάμε πουθενά αλλού.

Αμαλίας 1: Θα μιλήσω για μας, αλλά πιστεύω ότι λίγο-πολύ αυτά που θα πω ισχύουν για όλους. Έχουμε σχετικά στενή επαφή με διάφορες καταλήψεις με Ιταλία, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Νορβηγία, Αγγλία, Ολλανδία κ.ά. χώρες. Νομίζω ότι γενικά όλες οι καταλήψεις έχουν υπόψη τους την εμπειρία του εξωτερικού. Έπαιξε για μας ένα παρακινητικό ρόλο και μας βοήθησε στην επίλυση οργανωτικών προβλημάτων.

Καραγιάννη 2: Το τι έχει γίνει με τις καταλήψεις στο εξωτερικό είναι λίγο διαφορετικό από αυτό που γίνεται εδώ. Εκεί μιλάμε για κίνημα καταλήψεων, ενώ δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για την Ελλάδα. Αυτό οφείλεται σε κάποιες προϋποθέσεις που υπάρχουν εκεί για καταλήψεις και που δεν είναι οι ίδιες με εδώ.

Αμαλίας 1: Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε τις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας και τα μεγάλα λάθη που κάνανε οι καταληψίες του ’81. Πιστεύω ότι πέσανε σ’ αυτά τα λάθη γιατί βασίστηκαν στο μιμητισμό. Υπήρχε τότε ένα κίνημα καταλήψεων στην Ολλανδία και τη Γερμανία και επηρεασμένοι από αυτό, κινήθηκαν χωρίς να υπολογίσουν τις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας. Αυτές τις ιδέες και τις εμπειρίες πρέπει να τις φιλτράρει κανείς και να τις προσαρμόζει στην ελληνική πραγματικότητα.

Επίσης, έξω υπάρχουν κάποια κοινωνικά βοηθήματα, ταμείο ανεργίας, διάφορα επιδόματα που λίγο-πολύ σε βοηθάνε να κινηθείς σε αυτό το χώρο πιο απερίσπαστος από την καθημερινή βιοπάλη και μ’ αυτά τα λεφτά που παίρνεις από το κράτος να δημιουργήσεις βάση για μια εναλλακτική ζωή. Βέβαια, τα διάφορα επιδόματα έχουν κάνει πολλούς ανθρώπους να πέσουν στην παγίδα και να μην μπορούν να προχωρήσουν στην κριτική του κατά πόσο συμβαδίζουν κατάληψη και εναλλακτικός τρόπος ζωής από τη μία, και λεφτά από το κράτος από την άλλη.

Κεραμεικού: Πρέπει να συμπληρώσουμε ότι η κρατική καταστολή στο Εξωτερικό έχει αλλάξει πολλούς νόμους. Παλιότερα ήταν αρκετά καλύτερα απ’ ό,τι τώρα. Το λεγόμενο κίνημα των καταλήψεων στο εξωτερικό βρίσκεται σε κάμψη αυτή την περίοδο.

Αμαλίας 1: Όχι παντού. Νομίζω βρίσκεται σε κάμψη μόνο στην Ολλανδία και στη Γερμανία που ήταν οι κατεξοχήν χώρες που το προώθησαν, αλλά στην Ιταλία, Νορβηγία, Σκανδιναβικές χώρες κ.α. κρατεί καλά. Όσο για την Αγγλία, είναι τέτοιοι οι νόμοι και οι καταστάσεις που επειδή ακριβώς είναι πολύ εύκολο να κάνεις μια κατάληψη, οι περισσότερες καταλήψεις αποτελούνται από 4 έως 6 άτομα. Δεν υπάρχει λόγος έτσι για μαζικές ενέργειες και για δημιουργία κινήματος.

Αμαλίας 1: Όχι, εμείς επισημάναμε απλώς τις διαφορές που υπάρχουν στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό. Δεν προτιμάμε να αλλάξουμε το μικρομεσαίο κεφάλαιο της Ελλάδας με τα τραστ. Έχω την άποψη, δεν ξέρω αν το ίδιο πιστεύουν και οι άλλοι, ότι πρέπει να αγωνίζεται κανείς εκεί που ζει. Ο χώρος μου είναι εδώ, εδώ γεννήθηκα και εδώ θα κάνω τη δουλειά μου.

Κεραμεικού: Είπαμε όλα τα προηγούμενα για να εξηγήσουμε το κίνημα των καταλήψεων στο εξωτερικό. Σαφώς και δεν προτιμάμε ένα τέτοιο εκσυγχρονισμένο κράτος.

Αμαλίας 2: Από ότι ξέρω είναι γενικός κανόνας: σ΄ όποια γειτονιά γίνεται μια κατάληψη, ο κόσμος είναι στην αρχή επιφυλακτικός, ύστερα όμως κερδίζεται. Συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, όταν έγινε η κατάληψη της Πανδώρας και αφού βγάλανε 4 φορτηγά μπάζα από το σπίτι, διαπίστωσαν ότι δύο κυρίες από τη γειτονιά είχαν αναλάβει μια πρωτοβουλία και μάζεψαν 18 χιλ. για να τους τις δώσουν. Εμείς στην Αμαλίας, δεν είχαμε γειτονιά. Ήταν μια λεωφόρος και γύρω μας είχε μόνο εταιρίες.

Χ. Τρικούπη 170: Η αντιμετώπιση από τους γείτονες ήταν εξαιρετική. Αυτό οφείλεται στο ότι το κτίριο ήταν σε άθλια κατάσταση, εστία μόλυνσης για τη γειτονιά και εμείς το καθαρίσαμε και το κάναμε κατοικήσιμο.

Καραγιάννη 2: Τα ίδια ισχύουν και για την κατάληψη της Καραγιάννη. Και εδώ ένας κάποιος κόσμος κράτησε καλή στάση απέναντί μας και μας βοήθησε. Γενικά όμως είναι μια γειτονιά πολύ μικροαστική. Ο κόσμος είναι θετικός στο βαθμό που κι εμείς δεν του δημιουργούμε προβλήματα ή δε νιώθει ότι θα μπορούσαμε να του δημιουργήσουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιες δραστηριότητες που θεωρούμε αναγκαίες δεν τις κάνουμε για να μην ενοχλήσουμε. Όμως στο μέτρο του δυνατού προσέχουμε να μη δημιουργούμε εχθρότητες με τη γειτονιά. Δεν την ενοχλούμε στο βαθμό που και αυτή δεν μας ενοχλεί με την ιδιαίτερη σιωπή της.

Αμαλίας 1: Οι καταληψίες είναι στην πλειονότητά τους νέοι, γιατί αυτοί δεν έχουν απογοητευτεί τόσο πολύ, γιατί είναι πρόθυμοι να τολμήσουν διάφορα πράγματα, γιατί δεν έχουν δει την αποτυχία κάποιων οραμάτων. Άμα είσαι 70 χρονών με αρθριτικά πηγαίνεις να σοβατίσεις και να κουβαλάς μπάζα;

Αμαλίας 2: Είναι και ο φόβος και η ανασφάλεια αν είσαι οικογενειάρχης, αλλά είναι και θέμα ηθικής.

Αμαλίας 1: Κυρίως είναι θέμα ηθικής, γιατί εδώ που τα λέμε τα αυθαίρετα δεν τα χτίζανε νέοι, οικογενειάρχες τα χτίζανε 30 και 40 χρονών.

Καραγιάννη 2: Οι καταλήψεις δεν έχουν γίνει μόνο από νέους. Έχουμε παραδείγματα από διάφορες οικογένειες στην Καλαμαριά, στην Ξάνθη, στο Μενίδι που έχουν κάνει καταλήψεις με αποκλειστικό όμως στόχο να λύσουν το στεγαστικό τους πρόβλημα, το οικονομικό.

Κεραμεικού: Εμείς έχουμε αποφασίσει να συμπαρασταθούμε σε διάφορες κοινωνικές και εθνικές μειονότητες που έχουν κάνει κατάληψη τυπικά ή άτυπα. Ένα παράδειγμα είναι οι Πομάκοι που έχουμε προσπαθήσει να βρούμε και να συνδεθούμε. Είναι βέβαια δύσκολο, για τους λόγους που ανέφερε ο φίλος από την Καραγιάννη.

Κεραμεικού: Στην Ελλάδα οι καταλήψεις σπιτιών έχουν το χαρακτηριστικό ότι είναι άνθρωποι που συμμετέχουν και σε ένα σωρό άλλα πράγματα, σε ομάδες, κινήσεις, σε πολιτικά περιοδικά.

Χ. Τρικούπη 170: Γίνονται επίσης προσπάθειες σύνδεσης των καταλήψεων μεταξύ τους, προσπάθειες για ένα δίκτυο καταλήψεων, ομάδων, στεκιών. Λέμε ακόμα να φτιάξουμε έναν κατάλογο με σπίτια που θα διερευνηθεί το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς ώστε να δίνεται σε όποιον θέλει να κάνει κατάληψη σπιτιού.

Καραγιάννη 1: Ξεκινώντας από το στεγαστικό, οι καταληψίες γνώρισαν την καταστολή, όπως για παράδειγμα στις καταλήψεις της Λ. Νίκης και της Αρμενοπούλου στη Θεσσαλονίκη. Η καταστολή όμως δεν υπάρχει μόνο στις καταλήψεις, υπάρχει στους εργατικούς χώρους, στους εκπαιδευτικούς, υπάρχει στην κοινωνία. Παρεμβήκαμε λοιπόν, βγάλαμε κάποιες ανακοινώσεις, εκφράσαμε ένα λόγο για την καταστολή που υφίσταται η κοινωνία.

Η στέγη έχει σχέση και με αυτό που λέμε χωροταξικό περιβάλλον. Παρεμβήκαμε και ως προς αυτό. Εδώ στην Κυψέλη ήθελε ο δήμος να φτιάξει ένα γκαράζ. Κάναμε ότι μπορούσαμε να το αποτρέψουμε. Εν πάση περιπτώσει μέσα από μια πάλη μας για το στεγαστικό, προχωρήσαμε και σε κάποιες άλλες διαστάσεις, κοινωνικές, που λέγονται καταστολή, περιβάλλον, διασκέδαση, μόρφωση. Κανένα πρόβλημα δεν είναι απομονωμένο από τα άλλα. Παράγονται όλα από ένα συνολικό κοινωνικό πρόβλημα, το πρόβλημα της εξουσίας. Το πρόβλημα ότι κάποιοι αποφασίζουν για κάποιους άλλους, είτε για το πως θα παράγουν, είτε για το πως θα ζούνε κ.λπ. Λοιπόν, μέσα από τη σχέση που αναπτύσσουμε με την κοινωνία, μέσα από τις καταλήψεις μας παρεμβαίνουμε σε όσα περισσότερα πράγματα μπορούμε. Γεγονός είναι ότι δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα στο βαθμό που απαιτείται. Οπότε, επιλέγουμε εκείνα τα κοινωνικά φαινόμενα που μπορούμε να παρέμβουμε, που ταιριάζουν στο υποκείμενό μας, τον αριθμό μας, την ποιότητά μας.

Διώκουν κάποιους, βγάζουμε μια ανακοίνωση που τους υπερασπιζόμαστε. Κάνανε έξωση σε μια παλαιστίνια που στην προσπάθειά της να διαμαρτυρηθεί έκοψε τις φλέβες της. Βγάλαμε μια ανακοίνωση όπου χαρακτηρίζαμε κοινωνικούς αλήτες αυτούς που εκμεταλλεύονται τόσο βάναυσα τους ανθρώπους και τους πετάνε στο δρόμο οδηγώντας τους ακόμα και σε απόπειρες αυτοκτονίας. Πέθανε ένας νεαρός Αιγύπτιος μετανάστης στη Σαλαμίνα από το κρύο σε μια καλύβα επειδή δεν είχε πού αλλού να μείνει. Κάναμε κάτι ανάλογο. Πέρυσι κάποιοι φοιτητές κάνανε καταλήψεις στη φοιτητική εστία, τους συμπαρασταθήκαμε. Έχουμε συμμετάσχει σε συγκεντρώσεις ενοικιαστών, προωθώντας τον λόγο των καταλήψεων. Έχουμε πάει σε συζητήσεις δανειοδοτηθέντων. Εν πάση περιπτώσει όπου μπορούμε να έχουμε μια φυσική παρουσία, έχουμε μια φυσική παρουσία. Όπου μπορούμε να παρέμβουμε μ' ένα λόγο, με μια ανακοίνωση, με μια αφίσα το κάνουμε. Θέλουμε βέβαια να πάμε και παραπέρα, να κλιμακώσουμε τα μέσα μας. Αυτό όμως είναι ζήτημα δυνατοτήτων.

Καραγιάννη 2: Εμείς θέλουμε να μπαίνουν νέοι άνθρωποι γιατί πιστεύουμε ότι δίνουν μια νέα ώθηση στην κατάληψη, εμπλουτίζουν αυτό που ήδη υπάρχει και το πάνε ακόμα πιο μπροστά. Πάντα υπάρχουν κριτήρια και εγώ ο ίδιος είχα μπει με κάποια κριτήρια. Αυτά έχουν να κάνουν με το πολιτικό σκεπτικό που έχει η κατάληψη. Ένας άνθρωπος που θέλει να γίνει μέλος είτε θα πρέπει να συμφωνεί με αυτό, είτε να μας εξηγήσει το σκεπτικό του και αν θεωρήσουμε ότι μας καλύπτει γίνεται δεκτός.

Καραγιάννη 1: Γεγονός είναι ότι θέλουμε οι καταληψίες να μένουν εδώ μέσα. Δεν θέλουμε ανθρώπους που να έρχονται για την περιπέτεια. Θέλουμε ανθρώπους που να ανταποκρίνονται στο ακέραιο των ευθυνών που ανταποκρίνονται και οι παλιότεροι. Θέλουμε ανθρώπους που να τους ενδιαφέρει να παρέμβουν στην κοινωνία μέσα από την κατάληψη και όχι ανθρώπους που θέλουν απλώς να μείνουν κάπου χωρίς να πληρώνουν νοίκι. Η μόνη δοκιμασία που έχει να περάσει ένα νέο μέλος είναι μια συζήτηση με τη γενική συνέλευση. Μετά από δύο χρόνια εμπειρία στην κατάληψη μπορούμε να καταλάβουμε από αυτή τη συζήτηση κατά πόσο ανταποκρίνεται στα κριτήρια που ανέφερα.

Κεραμεικού: Υπάρχουν πολλές δηλωμένες διαθέσεις. Βλέπω λογικό να υπάρξουν καινούριες καταλήψεις -για κίνημα καταλήψεων δεν νομίζω να μπορούμε να μιλάμε αυτή τη στιγμή- ήδη το παράδειγμα έχουν δώσει οι υπάρχουσες. Άλλωστε υπάρχουν άνθρωποι με στεγαστικά προβλήματα, άνθρωποι που θέλουν να βιώσουν έναν άλλο τρόπο ζωής.

Καραγιάννη 1: Το γιατί γίνονται καινούριες καταλήψεις θα πρέπει να το αναζητήσουμε και σε άλλα αίτια, πέρα από αυτά που έχουμε ήδη πει. Εδώ και πέντε χρόνια υπάρχει η κατάληψη στη Λ. Νίκης και άλλα τόσα χρόνια η κατάληψη στη Χ. Τρικούπη 91, πράγμα που σημαίνει ότι το εγχείρημα των καταλήψεων πέτυχε. Φάνηκε, ότι η εξατομίκευση της πρέζας ή της καριέρας δεν είναι μονόδρομοι. Απέναντι στην εξατομίκευση, υπάρχει η δύναμη της συλλογικότητας που πραγματώνεται με τις καταλήψεις. Φάνηκε, ότι η αυτοοργάνωση δεν είναι απλώς ένα σύνθημα, μια επίκληση ή ένα πρόσταγμα. Η κοινωνική αυτοοργάνωση γίνεται πραγματικότητα μέσα στις καταλήψεις. Πιστεύω ότι αυτή ακριβώς η δυνατότητα που έγινε πραγματικότητα μέσα από το Πετυχημένο εγχείρημα των προηγούμενων καταλήψεων είναι το ερέθισμα για να γίνουν καινούριες.