Resistance Is Possible!
Συνέντευξη με δύο μέλη της Rote Zora *
- Ας αρχίσουμε με το ερώτημα "ποιες είστε".
Zora 1: Αν πρόκειται για προσωπική ερώτηση, τότε είμαστε γυναίκες ηλικίας από 20 ως 51. Κάποιες από εμάς πουλούν την εργατική τους δύναμη, κάποιες απλά παίρνουν ό, τι χρειάζονται και άλλες είναι "παράσιτα" του κράτους πρόνοιας. Μερικές έχουν παιδιά και άλλες όχι. Ορισμένες είναι λεσβίες και άλλες αγαπούν άντρες. Ψωνίζουμε σε αποκρουστικά σούπερ-μάρκετ, μένουμε σε άσχημα σπίτια, μας αρέσει να κάνουμε περιπάτους, να πηγαίνουμε σινεμά, θέατρο ή σε κάποιο μπαρ. Κάνουμε πάρτυ και απολαμβάνουμε την τεμπελιά. Και φυσικά ζούμε με τις αντιφάσεις που προκύπτουν από το γεγονός ότι πολλά από όσα θα θέλαμε να κάνουμε δεν μπορούν να γίνουν αυθόρμητα. Αλλά μετά από επιτυχημένες ενέργειες διασκεδάζουμε πολύ.
- Τι σημαίνει το όνομά σας;
Zora 2: Η Rote Zora είναι χαρακτήρας ενός παιδικού βιβλίου με τίτλο "Η Κόκκινη Ζόρα και η Συμμορία της" ("Rote Zora And Her Gang"). Είναι ένα παιδί του δρόμου που κλέβει από τους πλούσιους και δίνει στους φτωχούς. Μέχρι και σήμερα, το να φτιάχνεις συμμορίες ή να δρας εκτός νόμου θεωρείται αντρικό προνόμιο. Αλλά, ειδικά επειδή τα κορίτσια και οι γυναίκες ασφυκτιούν δεμένες με χιλιάδες πολιτικές και προσωπικές αλυσίδες, αυτό ακριβώς θα έπρεπε να μας μετατρέπει σε ορδές "συμμοριτών" που αγωνίζονται για την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και την ανθρωπιά τους. Ο νόμος και η τάξη είναι θεμελιακά εναντίον μας, ακόμα κι αν με μεγάλες δυσκολίες κερδίσαμε κάποια δικαιώματα για τα οποία πρέπει καθημερινά να αγωνιζόμαστε. Οι ριζοσπαστικοί γυναικείοι αγώνες και η νομιμοφροσύνη είναι δύο πράγματα που με τίποτα δεν πάνε μαζί!
- Πάντως δεν είναι σύμπτωση που το όνομά σας έχει τα ίδια αρχικά με τους Επαναστατικούς Πυρήνες (RZ)…
Zora 1: Και βέβαια όχι. Το όνομα Rote Zora εκφράζει το γεγονός ότι έχουμε τις ίδιες αρχές με τους Ε.Π., την ίδια αντίληψη για τη δημιουργία δομών εκτός νόμου, για τη δημιουργία ενός δικτύου μη-ελεγχόμενου από τον κρατικό μηχανισμό, ούτως ώστε να προχωράμε σε ανατρεπτικές ενέργειες άμεσης δράσης - συνδεδεμένες με τις ανοιχτές, "νόμιμες" δομές των κινημάτων.
"Περνάμε στην αντεπίθεση" - αυτό το σύνθημα των γυναικών το Μάη του '68 δεν είναι πια τόσο επίμαχο όταν αφορά το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών στην ιδιωτική σφαίρα. Αλλά εξακολουθεί να είναι επίμαχο, και συνήθως αποτελεί ταμπού, όταν προτάσσεται ως απάντηση απέναντι στις σχέσεις εξουσίας που σταθερά παράγουν αυτή τη βία.
- Τι ενέργειες έχετε κάνει και ποιο ήταν το υπόβαθρο;
Zora 2: Οι γυναίκες της Rote Zora ξεκίνησαν τη δράση τους το 1974, με τη βομβιστική επίθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Καρλσρούης, επειδή αυτό που θέλαμε όλες τότε ήταν η κατάργηση του Άρθρου 218 (νόμος για τις εκτρώσεις). Tη Βαλπουργία Νύχτα (τελευταία ημέρα του Απρίλη που γιορτάζεται με το σύνθημα "Γυναίκες Να Πάρουμε Πίσω τη Νύχτα") του 1977, τοποθετήσαμε βόμβα στα γραφεία της Ομοσπονδιακής Ένωσης Γιατρών καθώς υπονόμευαν ακόμα και αυτή την περιορισμένη μεταρρύθμιση του νόμου για τις εκτρώσεις. Ύστερα ήταν η βομβιστική επίθεση εναντίον της Schering κατά τη διάρκεια της δίκης για το Duogynon **. Και συνεχείς επιθέσεις ενάντια σε sex-shop. Κανονικά, κάθε μέρα θα έπρεπε να καίγεται ολοσχερώς κι από ένα τέτοιο τσοντομάγαζο! Οπότε, πιστεύουμε ότι είναι απολύτως αναγκαίο να σύρουμε έξω από την "ιδιωτική σφαίρα" την καταπίεση που υφίστανται οι γυναίκες ως σεξουαλικά αντικείμενα και μηχανές παραγωγής παιδιών, και να εκφράσουμε την οργή και το μίσος μας μέσα από τις φλόγες.
Zora 1: Δεν περιοριζόμαστε στην άμεση ή την προφανή γυναικεία καταπίεση. Ως γυναίκες μας απασχολούν επίσης οι εξουσιαστικές κοινωνικές συνθήκες, είτε πρόκειται για την αστική ή περιβαλλοντική καταστροφή είτε για τους καπιταλιστικούς τρόπους παραγωγής. Οι ίδιες δηλαδή συνθήκες που αντιμετωπίζουν και οι άντρες. Δεν μας αρέσει ο "καταμερισμός εργασίας" που ισχύει στην αριστερά και που εκφράζεται με το ρητό: οι γυναίκες για το γυναικείο ζήτημα, και οι άντρες για τα γενικά πολιτικά θέματα. Κανείς δεν μπορεί να μας αφαιρέσει την ευθύνη να αλλάξουμε εμείς οι ίδιες την καθημερινή μας ζωή. Έτσι, για παράδειγμα, πυρπολήσαμε πολυτελή αυτοκίνητα που ανήκαν σε δικηγόρους του "αφεντικού των φτωχογειτονιών" Kaussen, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για μια σειρά από βίαιες εξώσεις. Μαζί με τους Επαναστατικούς Πυρήνες τυπώσαμε πειρατικά εισιτήρια για τις δημόσιες συγκοινωνίες και τα μοιράσαμε στην περιοχή του Rulo, ώστε να εισάγουμε κάπως την ιδέα της μηδενικού αντιτίμου.
Zora 2: Οι πιο πρόσφατες βομβιστικές επιθέσεις μας ήταν ενάντια στη Siemens και την εταιρεία ηλεκτρονικών υπολογιστών Nixdorf οι οποίες προωθούν την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών της κυριαρχίας που προσφέρουν σύγχρονες/εκλεπτυσμένες δυνατότητες στην πολεμική παραγωγή και την αντεπανάσταση. Λειτουργούν επίσης στο επίπεδο διαμόρφωσης νέων μοντέλων εργασίας, κυρίως πάνω στις πλάτες των γυναικών, παγκόσμια. Εδώ, οι γυναίκες μετατρέπονται σε αντικείμενα εκμετάλλευσης μέσω της τεχνολογίας αυτών των εταιρειών, δουλεύοντας απομονωμένες η μία από την άλλη σε θέσεις μερικής απασχόλησης και χωρίς ασφάλιση. Οι γυναίκες του αποκαλούμενου Τρίτου Κόσμου φθείρονται ολοκληρωτικά για να παράγουν αυτές τις τεχνολογίες. Μέχρι τα 25 τους, αυτές οι γυναίκες θα έχουν μετατραπεί σε ερείπια.
- Πόσο σημαντική είναι για σας η σύνδεση με τον Τρίτο Κόσμο και την εκμετάλλευση των γυναικών εκεί;
Zora 1: Σε όλες μας τις επιθέσεις έχουμε αναδείξει αυτό το πλαίσιο, όπως όταν επιτεθήκαμε σε σωματέμπορους γυναικών και στην πρεσβεία των Φιλιππίνων πέρυσι. Δεν αγωνιζόμαστε για τις γυναίκες στον Τρίτο Κόσμο - αντίθετα, αγωνιζόμαστε μαζί με αυτές, ενάντια στην εκμετάλλευση των γυναικών σαν εμπορεύματα, για παράδειγμα. Αυτό το σύγχρονο δουλεμπόριο έχει την αντιστοιχία του στις σχέσεις ιδιοκτησίας μέσα στο γάμο, μια συνθήκη που υφίσταται εδώ. Οι μορφές καταπίεσης είναι διαφορετικές, αλλά έχουν κοινές ρίζες. Κανείς δεν μπορεί να μας ξεγελάσει πια. Επίσης ο διαχωρισμός αντρών και γυναικών έχει τη δική του αντιστοιχία, σε διεθνές επίπεδο, στον διαχωρισμό ανάμεσα στον Πρώτο και τον Τρίτο κόσμο. Εμείς οι ίδιοι-ες επωφελούμαστε από τον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Θέλουμε να έρθουμε σε ρήξη με τη δική μας ανάμειξη σε αυτό το σύστημα και να κατανοήσουμε τα κοινά συμφέροντα που έχουμε με γυναίκες από άλλες χώρες.
- Εξηγήσατε πώς αντιλαμβάνεστε την πρακτική σας, αλλά δεν εξηγήσατε γιατί οργανώνεστε στα πλαίσια των Επαναστατικών Πυρήνων.
Zora 2: Πρώτα απ' όλα, ο βασικός λόγος είναι ότι αυτή η πολιτική αναπτύχθηκε από τους Ε.Π. και εξακολουθούμε να τη θεωρούμε σωστή. Κατά την εξέλιξή μας καθορίσαμε το δικό μας περιεχόμενο και έτσι οργανωθήκαμε αυτόνομα ως γυναίκες - παρόλ' αυτά η εμπειρία των Ε.Π. είναι για μας μια σταθερή αναφορά. Πιστεύουμε επίσης ότι η συνεργασία των ριζοσπαστικών ομάδων μπορεί να ενδυναμώσει τη μαχητική αντίσταση. Υπήρξαν γόνιμες μορφές συνεργασίας, όπως ήταν οι δράσεις ενάντια στην επίσκεψη Ρήγκαν ή η δημόσια και γραπτή συζήτηση που έγινε σχετικά με το κίνημα ειρήνης. Υπάρχουν όμως και συζητήσεις σε έντονο κλίμα. Μερικές φορές, οι ίδιοι άντρες που κατά τ' άλλα κάνουν πράξη τη ριζοσπαστική ρήξη τους με το σύστημα, απέχουν εξαιρετικά πολύ από το να συνειδητοποιήσουν τι σημαίνει αντισεξιστικός αγώνας και ποια είναι η σημασία που έχει στην προοπτική της κοινωνικής επανάστασης. Και ανάμεσα σε εμάς τις γυναίκες όμως δεν είναι πάντα ξεκάθαρο πού τοποθετούνται τα όρια, πότε δηλαδή μια τέτοια συνεργασία ενδυναμώνει ή παραλύει τον γυναικείο αγώνα. Νομίζουμε πάντως πως η ταυτότητά μας ως φεμινίστριες μας ενώνει με κάποιες γυναίκες από τους Ε.Π.
- Αυτό σημαίνει ότι αυτοπροσδιορίζεστε ως φεμινίστριες;
Zora 1: Ναι, φυσικά, πιστεύουμε πως το προσωπικό είναι πολιτικό.
Συνεπώς πιστεύουμε πως όλα τα ζητήματα, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά, που δομούν και θωρακίζουν το λεγόμενο "προσωπικό" είναι μια ευκαιρία αγώνα, ιδίως για εμάς τις γυναίκες. Είναι οι αλυσίδες που θέλουμε να σπάσουμε. Αλλά είναι επίσης μερικό το να μετατρέπεις την γυναικεία καταπίεση, εδώ στη Δυτική Γερμανία, σε μοναδική αιχμή της πολιτικής σου και να μην βλέπεις τις άλλες μορφές καταπίεσης, όπως είναι η ταξική καταπίεση, ο ρατσισμός, η εξόντωση ολόκληρων λαών από τον ιμπεριαλισμό. Μια τέτοια στάση δεν μπορεί να κατανοήσει ποτέ τη βάση της εξαθλίωσης: ότι η γυναικεία καταπίεση και ο καταμερισμός εργασίας με βάση το φύλο είναι θεμελιώδεις προϋποθέσεις για κάθε είδος καταπίεσης - είτε απέναντι σε άλλες φυλές, είτε απέναντι σε μειονότητες, απέναντι στους ηλικιωμένους ή τους ασθενείς, και ειδικά απέναντι σε εκείνους που εξεγείρονται.
Zora 2: Για μας, οι δυσκολίες αρχίζουν όταν τα φεμινιστικά αιτήματα χρησιμοποιούνται για να ζητήσουν "ίσα δικαιώματα" ή αναγνώριση μέσα στην υπάρχουσα κοινωνία. Εμείς δεν θέλουμε γυναίκες σε αντρικές θέσεις και απορρίπτουμε το να χτίζουν γυναίκες μια καριέρα μέσα στην πατριαρχική δομή χρησιμοποιώντας ως μανδύα τους γυναικείους αγώνες. Αυτές οι καριέρες παραμένουν ατομικές πράξεις από τις οποίες επωφελούνται μόνο ορισμένες προνομιούχες γυναίκες. Σε αυτή την κοινωνία, στις γυναίκες επιτρέπεται να σχεδιάζουν και να διαχειρίζονται την εξουσία μόνο όταν πρόκειται να προωθήσουν τα συμφέροντα των αντρών.
- Το γυναικείο κίνημα ήταν αρκετά ισχυρό τη δεκαετία του ’70. Κατάφερε ορισμένα (σημαντικά) πράγματα μέσω της νόμιμης οδού. Τέτοια παραδείγματα είναι ο αγώνας ενάντια στο νόμο για τις αμβλώσεις, η δημοσιότητα γύρω από το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και το βιασμό ως πράξη εξουσίας και βίας, η δημιουργία αυτόνομων αντι-δομών. Οπότε, γιατί επιμένετε στην αναγκαιότητα του ένοπλου αγώνα;
Zora 1: Φυσικά το γυναικείο κίνημα κατάφερε πολλά, και κατά τη γνώμη μου το σημαντικότερο από αυτά είναι η συμβολή στη συνειδητοποίηση της καταπίεσης των γυναικών μέσα σε αυτή την κοινωνία. Επίσης, οι γυναίκες πλέον δεν βιώνουν την καταπίεσή τους ως μια ατομική υπόθεση ούτε αυτό-ενοχοποιούνται. Αντίθετα συναντιούνται και βιώνουν τη συλλογική τους δύναμη. Όσα οργανώθηκαν από το γυναικείο κίνημα, όπως βιβλιοπωλεία, γυναικεία στέκια, γυναικείες εφημερίδες, συναντήσεις και συνέδρια - όλα αυτά έχουν γίνει μέρος της πολιτικής πραγματικότητας εδώ και καιρό και αποτελούν ένα δυνατό κομμάτι του αγώνα και της ανάπτυξής του.
Zora 2: Κάποιες επιτυχίες ήταν μάλλον μια έκφραση της συνθήκης που λέει ότι η κοινωνία μπορεί να επιτρέψει κάποιες παραχωρήσεις στις γυναίκες. Φυσικά, όταν ήθελαν πλέον γυναίκες να δουλεύουν στα εργοστάσια και τα γραφεία τότε δημιούργησαν επιπλέον θέσεις στα νηπιαγωγεία, αλλά αυτό δεν οδήγησε σε κάποια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο ζωής των γυναικών. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα κίνημα με διάρκεια, ένα κίνημα του οποίου οι στόχοι δεν μπορούν να αφομοιωθούν, που το ασυμβίβαστο κομμάτι του δεν μπορεί να εξαναγκαστεί στη νομιμότητα, που η οργή και η αφοσίωσή του σε με μη-κοινοβουλευτικούς αγώνες και αντιθεσμικές μορφές δράσης θα εκφράζεται χωρίς κανέναν περιορισμό.
Zora 1: Η οδός της νομιμότητας δεν είναι κατάλληλη, γιατί η καθημερινή καταπίεση, η καταστολή και οι δομές που παράγουν τη βία είναι νόμιμες.
Είναι νόμιμο άντρες να χτυπούν και να βιάζουν τις συζύγους τους. Είναι νόμιμο οι δουλέμποροι να αγοράζουν τις αδελφές μας από τον Τρίτο Κόσμο και να τις πουλούν σε Γερμανούς. Είναι νόμιμο να καταστρέφουν οι γυναίκες την υγεία τους κάνοντας μονότονες δουλειές για ένα βασικό μισθό. Όλες αυτές οι συνθήκες συνιστούν βία. Δεν είμαστε πλέον διατεθειμένες να τις αποδεχόμαστε και να τις ανεχόμαστε, ούτε μπορούν να αλλάξουν απλά και μόνο ασκώντας τους κριτική.
Η δημοσιοποίηση και η συνειδητοποίηση του ζητήματος της βίας κατά των γυναικών ήταν ένα σημαντικό βήμα, αλλά δεν οδήγησε στην εξάλειψή του.
Αποτελεί φαινόμενο το πώς οι κραυγαλέες αδικίες που υφίστανται οι γυναίκες προσκρούουν σε τεράστια ποσοστά αδιαφορίας. Πρόκειται για μια στάση ανοχής αποκαλυπτική για τον αντρικό παρασιτισμό. Το γεγονός ότι αυτή η αδικία αποτελεί "τη συνηθισμένη κατάσταση" συνδέεται με την απουσία αντίστασης. Η καταπίεση γίνεται αναγνωρίσιμη μόνο μέσω της αντίστασης.
Για αυτό το λόγο πραγματοποιούμε σαμποτάζ, μποϊκοτάζ και καταστροφές, παίρνουμε εκδίκηση για την βία και τις ταπεινώσεις που βιώνουμε, επιτιθέμενες σε εκείνους που ευθύνονται.
- Τι πιστεύετε για το σύγχρονο γυναικείο κίνημα;
Zora 2: Πιστεύουμε πως είναι λάθος να μιλάμε για το γυναικείο κίνημα. Από τη μία πλευρά, το γυναικείο κίνημα γίνεται αντιληπτό ως το προϊόν μακροχρόνιων δομών, εγχειρημάτων, κέντρων συνάντησης και κάποιας μυστικοπάθειας. Υπάρχουν πολλές τάσεις οι οποίες δεν αλληλο-ενισχύονται με γόνιμο τρόπο. Αντιθέτως, εν μέρει αποκλείουν και αντιμάχονται η μία την άλλη.
Από την άλλη πλευρά, δημιουργούνται νέες πολιτικές πρωτοβουλίες, με διαφορετικά περιεχόμενα ως αφετηρία, από γυναίκες που συνειδητοποιούν την καταπίεση που υφίστανται, αμφισβητούν ριζικά τις πατριαρχικές δομές και αναπτύσσουν πολιτική δράση που υπερασπίζεται το ζήτημα των γυναικών - για παράδειγμα γυναίκες που συμμετέχουν σε ομάδες αλληλεγγύης για τη Λατινική Αμερική, σε αντι-ιμπεριαλιστικές ομάδες, στο κίνημα των καταλήψεων. Συνεπώς, το σύνθημα "Το γυναικείο κίνημα πέθανε, ζήτω το γυναικείο κίνημα!" είναι ακριβές.
Το γυναικείο κίνημα δεν είναι μονοθεματικό, όπως είναι το αντιπυρηνικό ή το καταληψιακό κίνημα που θα σταματήσουν να υπάρχουν αν σταματήσουν να χτίζονται πυρηνικές εγκαταστάσεις ή, αντίστοιχα, όταν δεν θα υπάρχουν πια άλλοι χώροι διαθέσιμοι για κερδοσκοπική χρήση. Το γυναικείο κίνημα αφορά την ολότητα των πατριαρχικών δομών, την τεχνολογία, την οργάνωση της εργασίας, τη σχέση με τη φύση, και ως εκ τούτου δεν θα εξαφανιστεί απλά με την αφαίρεση κάποιων καρκινικών κυττάρων, αλλά μόνο στη μακρά πορεία της κοινωνικής επανάστασης.
Zora 1: Το γυναικείο κίνημα δεν ανέλυσε ποτέ πραγματικά την ήττα του γύρω από το νόμο για τις αμβλώσεις και την κρατική επιχορήγηση προγραμμάτων όπως, για παράδειγμα, τα κέντρα για κακοποιημένες γυναίκες. Του λείπει μια θέση άρνησης απέναντι στις πολιτικές του κράτους. Επίσης έστρωσε το έδαφος για το σημείο καμπής στην οικογενειακή πολιτική, μέσω του κύματος της νέας μητρότητας που εμφανίστηκε στο γυναικείο κίνημα. Επιπλέον δεν τέθηκε ποτέ πραγματικά το ταξικό ζήτημα. Με βάση την οικουμενικότητα της σεξιστικής καταπίεσης, αρνούνταν τις κοινωνικές διαφορές. Κι αυτό καθιστά δύσκολο το να δοθεί μια απάντηση για την επιδείνωση των συνθηκών δουλειάς, την εντεινόμενη καταπίεση και τις αντιδραστικές οικογενειακές πολιτικές στην παρούσα κρίση.
Η έλλειψη μιας προοπτικής δράσης που θα μας επιτρέψει να αντισταθούμε όπως αρμόζει στην επίθεση που δεχόμαστε, οδηγεί στο εξής δίλημμα: είτε να αντεπιτεθούμε στις αντιδραστικές πολιτικές είτε απλά να συντηρήσουμε μια διαδικασία κάποιων παραχωρήσεων που προσφέρονται στις γυναίκες.
Δεν μπορούμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα με τη θεωρία, πάντως δεν νομίζουμε πως η δημιουργία γυναικείων επιτροπών (στο Κόμμα των Πράσινων π.χ.) αποτελεί κατάλληλη λύση. Η εμπειρία δείχνει πως οι γυναίκες δεν αποκτούν εξουσία με μέσα που ευθέως εξυπηρετούν τον αποκλεισμό των γυναικών, τη σταθεροποίηση και τη διατήρηση της πατριαρχικής κυριαρχίας. Οπότε θεωρούμε ότι οι γυναικείες επιτροπές που οργανώνονται για να ασκήσουν μεγαλύτερη επιρροή στα κόμματα και τους θεσμούς είναι λάθος δρόμος.
Zora 2: Στο μεταξύ όμως έχουν αρχίσει και αναπτύσσονται άλλες σημαντικές συζητήσεις και αναλύσεις από γυναίκες σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη της κοινωνίας. Η ένταση της καταπίεσης με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών γίνεται αντικείμενο μελέτης από την οπτική γωνία των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων. Αναλύονται οι νέες δομές εργασίας και οι νέοι μισθοί για τις γυναίκες. Κατανοούνται οι έμμεσες δομές καταπίεσης των γυναικών. Πολλές γυναίκες αντιλαμβάνονται και απαντούν στον καθημερινό πόλεμο ενάντια στις γυναίκες -το κύμα της σκληρής πορνογραφίας και την προπαγάνδα απαξίωσης των γυναικών- καθώς και στις προτροπές για μεγαλύτερη γεννητικότητα και περισσότερη θηλυκότητα. Καταλαβαίνουν επίσης ότι οι οπισθοχωρήσεις στην οικογενειακή πολιτική και την πολιτική για τις γυναίκες αποτελούν προϋποθέσεις για τις νέες στρατηγικές και την κρίση του κεφαλαίου.
Η πολιτική του πληθυσμιακού ελέγχου, για παράδειγμα η αλλαγή του νόμου για τις αμβλώσεις, είναι μια επιχείρηση ποιοτικής επιρροής στην πληθυσμιακή εξέλιξη. Σκοπό έχει, ανάμεσα στα άλλα, και σε συνδυασμό με την κρατικά επιδοτούμενη γενετική τεχνολογία, να πολλαπλασιάσει την "υγιή" γερμανική μεσαία τάξη, και αυτό είναι μια εξέλιξη που πρέπει να αποτρέψουμε. Σήμερα χρειαζόμαστε πιο επιτακτικά από ποτέ ένα ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα που να έχει τη δύναμη να αποτρέψει και να σπάσει τον κοινωνικό και πολιτικό κλοιό στον οποίο βρίσκονται όχι μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι ξένοι και οι μειονότητες. Ένα απελευθερωτικό γυναικείο κίνημα που δεν θα υποβιβάζει την ελπίδα της επανάστασης σε ένα όμορφο όνειρο.
- Θεωρείτε τον εαυτό σας μέρος του γυναικείου κινήματος ή μέρος του αντάρτικου πόλης; Ή και τα δύο; Και ποιο είναι το πλαίσιο;
Zora 1: Είμαστε κομμάτι του γυναικείου κινήματος. Αγωνιζόμαστε για τη γυναικεία απελευθέρωση. Εκτός από τα κοινά θεωρητικά μας σημεία, υπάρχει και ένα άλλο είδος σχέσης ανάμεσα στη δική μας πρακτική και το νόμιμο γυναικείο κίνημα: είναι η προσωπική ριζοσπαστικοποίηση που μπορεί να ενθαρρύνει και άλλες γυναίκες να αντισταθούν, να πάρουν στα σοβαρά τον εαυτό τους και τον ίδιο τον αγώνα. Είναι η δύναμη που αισθάνεσαι όταν βλέπεις ότι μπορείς να κάνεις πράγματα που πριν φοβόσουν. Και όταν βλέπεις ότι αυτό φέρνει αποτέλεσμα. Θέλουμε να μοιραστούμε αυτή την εμπειρία. Δεν θεωρούμε πως πρέπει απαραίτητα να γίνει με τους τρόπους δράσης που επιλέγουμε εμείς. Πάρε για παράδειγμα τις γυναίκες που διέκοψαν το σόου σε ένα στριπτιζάδικο ρίχνοντας αμπούλες βρώμας και βάφοντας το χώρο με γυναικεία σύμβολα. Τέτοιες ενέργειες μας ενθαρρύνουν, μας δυναμώνουν, και ελπίζουμε ότι άλλες γυναίκες νιώθουν το ίδιο για τις δικές μας ενέργειες.
Το όνειρό μας είναι να υπάρχουν παντού μικρές "συμμορίες" γυναικών. Σε κάθε πόλη, ο βιαστής, ο σωματέμπορος γυναικών, ο άντρας που χτυπά τη γυναίκα του, ο μισογύνης εκδότης περιοδικών, ο ιδιοκτήτης sex shop, ή ένας γυναικολόγος γουρούνι, πρέπει να νιώθουν ότι μια ομάδα γυναικών θα τους βρει, θα τους επιτεθεί και θα τους γελοιοποιήσει δημοσίως. Θα γραφτεί, ας πούμε, με συνθήματα στους τοίχους του σπιτιού του και της δουλειάς του και πάνω στο αυτοκίνητό του το ποιος είναι και τι έχει κάνει. Γυναικεία δύναμη παντού!
- Πώς μπορείτε και αναλαμβάνετε την ευθύνη για ενδεχόμενο κίνδυνο της ζωής αθώων ανθρώπων που μπορεί να τραυματιστούν από τις ενέργειές σας;
Zora 2: Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πάντα οι άνθρωποι υποθέτουν ότι όσοι ασχολούνται με εκρηκτικά αδιαφορούν για αυτό που είναι αυτονόητο για εσάς, για το γυναικείο κίνημα ή για την αριστερά. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο! Ακριβώς εξαιτίας της πιθανότητας να προκύψει κίνδυνος ζωής είμαστε εξαιρετικά προσεκτικές. Ξέρεις πολύ καλά και εσύ όπως και εμείς ότι αν ίσχυε αυτό που ρωτάς θα τα είχαμε παρατήσει. Θα ήταν παράδοξο να αγωνιζόμαστε ενάντια σε ένα σύστημα που υπολογίζει τη ζωή μόνο ως αξία χρήσης και ταυτόχρονα να είμαστε κυνικές και βάναυσες όπως το ίδιο. Υπήρξαν πολλές ενέργειες που απορρίψαμε ακριβώς επειδή δεν γινόταν να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξει κίνδυνος για κάποιον αθώο. Και πολλές εταιρίες το γνωρίζουν πολύ καλά, για αυτό και προτίμησαν να μεταφερθούν σε κτίρια που κατοικούνται. Σπεκουλάρουν πάνω στις ηθικές μας αρχές μετακομίζοντας σε πολυκατοικίες όπου ζουν άνθρωποι για να προστατέψουν την ιδιοκτησία τους.
- Τι έχετε να αντιπαραθέσετε στο επιχείρημα που λέει ότι "οι ένοπλες ενέργειες βλάπτουν το κίνημα. Ότι αποτελούν μία από τις αιτίες για την αυξανόμενη στοχοποίηση του γυναικείου κινήματος ώστε να καταγγέλλεται ως τρομοκρατικό. Ότι αποτελούν ενέργειες ξεκομμένες και απομονωμένες από την πλειοψηφία των γυναικών που συμμετέχουν στο γυναικείο κίνημα";
Zora 1: Αν μιλάς για το τι πλήττει το κίνημα, αυτό είναι η καταστολή. Δεν είναι η δράση που πλήττει το κίνημα! Αντιθέτως, αυτή η δράση θα πρέπει και μπορεί να υποστηρίζει άμεσα το κίνημα. Για παράδειγμα, η επίθεσή μας σε δουλέμπορους γυναικών βοήθησε να βγουν στη δημοσιότητα οι "δουλειές" τους, βοήθησε στο να δεχτούν απειλές, και τώρα ξέρουν καλά ότι αν συνεχίσουν να κάνουν αυτή τη "δουλειά" θα γίνουν στόχος της αντίστασης γυναικών. Αυτοί οι "κύριοι" γνωρίζουν τώρα ότι θα έχουν να αντιμετωπίσουν αντίσταση. Εμείς αυτό το αποκαλούμε ενδυνάμωση του κινήματός μας.
Zora 2: Εδώ και πολύ καιρό, η στρατηγική της αντεπανάστασης έχει αρχίσει να διαχωρίζει το ριζοσπαστικό κομμάτι από το υπόλοιπο κίνημα με κάθε μέσο, και να απομονώνει αυτό το ριζοσπαστικό κομμάτι με στόχο να αποδυναμώσει ολόκληρο το κίνημα. Τη δεκαετία του '70 ζήσαμε την εμπειρία του τι σημαίνει τμήματα της αριστεράς να υιοθετούν την προπαγάνδα του κράτους, να παρουσιάζουν δηλαδή όσους αγωνίζονται ασυμβίβαστα ως υπαίτιους για τις διώξεις και την κρατική καταστολή. Δεν συγχέουν απλά την αιτία με το αποτέλεσμα, αλλά επιπλέον δικαιολογούν πλήρως της κρατική τρομοκρατία. Έτσι αποδυναμώνουν και τη δική τους θέση. Στενεύουν το πλαίσιο της διαμαρτυρίας και της αντίστασής τους.
Zora 1: Η εμπειρία μας είναι η εξής: Για να παραμείνεις ανεξέλεγκτος και για την αυτοπροστασία σου από τις επιθέσεις του κράτους, είναι απαραίτητη μια ισχυρή ενότητα. Δεν έχουμε πια τα περιθώρια κάθε ομάδα να επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Πρέπει να υπάρξουν δομές μέσα από τις οποίες να μοιραζόμαστε εκείνες τις γνώσεις και τις εμπειρίες που είναι χρήσιμες για το κίνημα.
- Πώς είναι δυνατόν γυναίκες που δεν ανήκουν στον αυτόνομο ή το ριζοσπαστικό χώρο να καταλάβουν τι θέλετε; Οι ένοπλες ενέργειες, τρομάζοντάς τες, τις απωθούν.
Zora 2: Γιατί δηλαδή δεν είναι τρομακτικό και απωθητικό το να πουλάει ένας τύπος γυναίκες, και είναι το να καεί το αυτοκίνητό του; Πίσω από αυτή την αντίληψη βρίσκεται το γεγονός ότι η παραδοσιακή κοινωνική βία είναι αποδεκτή, ενώ οι απαντήσεις σε αυτήν προκαλούν φόβο. Ίσως λοιπόν και να είναι τρομακτικό να αμφισβητείς την καθημερινή πραγματικότητα. Οι γυναίκες που από μικρή ηλικία υφίστανται πλύση εγκεφάλου ότι είναι θύματα, νιώθουν ανασφάλεια όταν βρεθούν αντιμέτωπες με το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν είναι ούτε θύματα ούτε φιλειρηνικές. Αυτό αποτελεί πρόκληση. Εκείνες οι γυναίκες που βιώνουν με οργή την αδυναμία τους, μπορούν να ταυτιστούν με τη δράση μας.
Όπως κάθε πράξη βίας απέναντι σε μια γυναίκα καλλιεργεί μια απειλητική προς όλες τις γυναίκες ατμόσφαιρα, έτσι και οι δικές μας ενέργειες -ακόμα και αν στοχεύουν αποκλειστικά τον εκάστοτε υπεύθυνο- συμβάλλουν στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας που λέει ότι "Η Αντίσταση είναι Εφικτή!"
Rote Zora, Ιούνης 1984
* η μετάφραση έγινε από το αγγλικό κείμενο, έτσι όπως δημοσιεύεται στο αρχείο του περιοδικού Arm the Spirit: www. etext.org/Politics/Arm.The.Spirit/Guerrilla/Europe /Rote.Zora/interview.1984. Τον Ιούνη του 2007, και ενώ ετοιμαζόταν αυτή η έκδοση, η συνέντευξη κυκλοφόρησε στα ελληνικά, σε έκδοση της γυναικείας ομάδας noli me tangere.
** η φαρμακευτική εταιρεία Schering είναι η κατασκευάστρια του φαρμάκου Duogynon, το οποίο ευθύνεται για τερατοτογενέσεις παιδιών που οι μητέρες τους το λάμβαναν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
*