Πριν 18 χρόνια έγινε στο Μποπάλ της Ινδίας το χειρότερο βιομηχανικό “ατύχημα” στην ιστορία. Ως αποτέλεσμα της διαρροής του τοξικού MIC αναφέρεται πως, μέχρι σήμερα, έχουν χάσει τη ζωή τους 20.000 άνθρωποι ενώ 150.000 είναι χρόνια άρρωστοι και σακατεμένοι.

Τα μεσάνυχτα της 2 Δεκεμβρίου 1984 η δεξαμενή 610 του εργοστασίου της Union Carbide περιείχε 40 τόνους του άκρως τοξικού μεθυλικού ισοκυανίου (MIC). Όπως φάνηκε αργότερα, η δεξαμενή ήταν γεμάτη κατά 90% ενώ οι κανονισμοί επέβαλαν να μην είναι ποτέ πιο γεμάτη από το μισό. Μια ελαττωματική βαλβίδα είχε αφήσει νερό να μπει στη δεξαμενή, αλλοιώνοντας επικίνδυνα το περιεχόμενό της. Το σύστημα ψύξης δεν λειτουργούσε. Οι έλεγχοι στο εργοστάσιο γινόντουσαν χωρίς μέθοδο. Η νυχτερινή βάρδια στη συγκεκριμένη μονάδα είχε μειωθεί από 6 σε 2 άτομα. Ο χρόνος εκπαίδευσης του προσωπικού είχε μειωθεί από 6 μήνες σε 2 βδομάδες. Συστήματα ασφαλείας είχαν απενεργοποιηθεί για λόγους εξοικονόμησης κόστους.

Η αύξηση της πίεσης στη δεξαμενή προκάλεσε έκρηξη και ένα τοξικό νέφος απλώθηκε στην περιοχή για να πέσει στο έδαφος και στους ανθρώπους με τη μορφή υδροκυανικού οξέος. Μέσα σε λίγες ώρες 4000 άνθρωποι πέθαναν σε φρικτούς πόνους. Ακόμα και σήμερα συχνές είναι οι τερατογενέσεις και πολλά παιδιά γεννιούνται με προβλήματα στα μάτια, τα πνευμόνια, τον σκελετό.

Η Union Carbide αρχικά απέδωσε την έκρηξη σε τρομοκράτες Σιχ, αργότερα σε σαμποτάζ από δυσαρεστημένο υπάλληλο. Τα τελευταία χρόνια τηρεί σιγή παλεύοντας στα δικαστήρια να αποφύγει τις αποζημιώσεις. Σταμάτησε τις λειτουργίες της στην περιοχή αφήνοντας όμως πίσω της 5000 τόνους χημικών αποβλήτων.

Ινδικό δικαστήριο επιδίκασε στα θύματα αποζημίωση 3,2 δις δολαρίων με άμεση καταβολή των 300 εκατ. από αυτά. Όσο η προσφυγή συζητιόταν στο Ανώτατο Δικαστήριο, η Ινδική κυβέρνηση συμφώνησε εξωδικαστικά σε αποζημίωση 470 εκατ. δολαρίων, που 240 εκατ. από αυτά δεν έχουν ακόμα αποδοθεί από την Ινδική κυβέρνηση. (για σύγκριση, η Exxon πλήρωσε για την πετρελαιοκηλίδα από το ναυάγιο του Exxon Valdez στην Αλάσκα –όπου κανείς δεν σκοτώθηκε- αποζημίωση 5 δις δολαρίων). Να σημειώσουμε πως αμέσως μετά το ατύχημα, η Ινδική κυβέρνηση μεσολάβησε να αποφυλακιστεί ο Πρόεδρος της Union Carbide, Warren Anderson, με εγγύηση 1.500 δολαρίων!

Έκτοτε ο Anderson είναι ένας φυγόδικος και επισήμως οι ΗΠΑ δεν γνωρίζουν που βρίσκεται. Τον Αύγουστο όμως ένας εκπρόσωπος της Greenpeace τον βρήκε σε ένα από τα σπίτια του όπου και του έδωσε φωτοτυπία του κατηγορητηρίου. Αξιοσημείωτο είναι πως το Ινδικό “FBI” πρότεινε την μετατροπή της ποινής από εγκληματική αμέλεια σε απλή αμέλεια, κάτι που απορρίφθηκε από το δικαστήριο. Η κατηγορία για απλή αμέλεια δεν θα υποχρέωνε τις ΗΠΑ να τον εκδώσουν.

Οι δικηγόροι της Union Carbide αρνούνται να αποζημιώσουν με ποσά αντίστοιχων δικών στις ΗΠΑ, ισχυριζόμενοι πως το επίπεδο διαβίωσης και η παραγωγική ικανότητα ενός Βορειοαμερικανού είναι πολλαπλάσια από εκείνα ενός Ινδού.

Η Union Carbide έχει συγχωνευτεί με τη Dow και σχημάτισαν την Dow Chemical Corporation με ετήσιο τζίρο πάνω από 30 δις δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 22% του ελληνικού ΑΕΠ...