(Αναρχικό Δελτίο, νο 13, Γενάρης 2002)
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ 13-15 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2001
Η σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες ήταν η επόμενη μετά το Γκέτεμποργκ και τη Γένοβα και η πρώτη μέσα στο νέο διεθνές περιβάλλον όπως διαμορφώθηκε μετά τις 11 Σεπτέμβρη και τον “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας”. Έτσι, σηματοδοτούσε την επικύρωση των σχεδίων των αφεντικών για την ένταση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής επίθεσής τους στο εσωτερικό της Ευρώπης-φρούριο και στην περιφέρειά της, καθώς και τη θέσμιση της ευρωπαϊκής συστράτευσης (Ευρωστρατός και Ευρωτρομονόμος) στον πόλεμο για την αντιμετώπιση των πληθυσμών που δεν έχουν θέση στην ευμάρεια της Δύσης, των αντιστεκόμενων στην ηγεμονία της, των αποκλεισμένων και των προσφύγων, των αρνητών και των εξεγερμένων που επαπειλούν την ασφάλειά της.
Παράλληλα, θα σταθμίζονταν οι αντιδράσεις του διεθνούς αντικαπιταλιστικού κινήματος όχι μόνο απέναντι στην κλιμάκωση της καταστολής του (για την αυξημένη επικινδυνότητα που πρόβαλε στη Γένοβα), αλλά και απέναντι στο γεγονός ότι αυτή εντάσσεται ορατά πλέον σ’ ένα ευρύτερο κατασταλτικό πλαίσιο όπου η παγκόσμια κυριαρχία πλήττεται και αντεπιτίθεται στρατιωτικά.
Μπροστά σε αυτά τα ζητήματα είναι αποκαλυπτική η στάση όχι μόνο των συνδικάτων αλλά και των ρεφορμιστών του Συντονιστικού D14 (αριστερά κόμματα, μη-κυβερνητικές οργανώσεις κλπ.) που επέλεξαν να αφήσουν αλώβητο με τις κινητοποιήσεις τους το κέντρο των Βρυξελλών και το χώρο της συνόδου, οργανώνοντας πορείες που απέφυγαν ακόμα και να πλησιάσουν στην κόκκινη ζώνη... Μια κίνηση που αντανακλά το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει μετά την εξέγερση στη Γένοβα (αφού οι επιθετικές δράσεις δεν συμβαδίζουν με τις συνομιλίες με τους θεσμούς) και υποδηλώνει την πλήρη συμμόρφωσή τους με την καθεστωτική νομιμότητα. Όσον αφορά το πεδίο του διάχυτου ιμπεριαλιστικού πολέμου, φάνηκε ότι ακόμα και οι εκκλήσεις για “ειρήνη” μέσα από τις απονευρωμένες διαδηλώσεις, απευθύνονται περισσότερο στους ίδιους τους διαδηλωτές παρά σ’ αυτούς που διεξάγουν τον πόλεμο ενάντια στην ανθρωπότητα.
Αντίθετα, από τους αναρχικούς, στο μεγαλύτερο μέρος τους, εκφράστηκε ένα άλλο πνεύμα. Οι συμβολικές επιθετικές ενέργειες που εκδηλώθηκαν ενάντια σε κρατικούς - καπιταλιστικούς στόχους και την αστυνομία, μπορεί να μην απέκτησαν γενικευμένο χαρακτήρα αλλά αποτέλεσαν μια έμπρακτη τοποθέτηση: ο δρόμος της Γένοβας παραμένει ανοιχτός... Στο δρόμο του αντικαπιταλιστικού και αντικρατικού αγώνα και αλληλέγγυοι στους κολασμένους όλης της γης, είμαστε ο “εσωτερικός εχθρός” στην καρδιά της αυτοκρατορίας, υπονομεύουμε την ασφάλεια των κυρίαρχων μέσα στις μητροπόλεις τους, και σαμποτάρουμε κάθε σχέδιο
κοινωνικής και ταξικής ειρήνευσης που τους παρέχει τη συναίνεση για τις εγκληματικές επιχειρήσεις τους... Μια θέση που δεν αρκείται στην καταγγελία των δεινών που επιφέρει η κυριαρχία, αλλά επικεντρώνει στη δημιουργία ενός αντίπαλου κοινωνικού-ταξικού δέους. Η καταστολή και η “κατάσταση έκτακτης ανάγκης” που επιφέρει ο πόλεμος κατά της “τρομοκρατίας” δεν αποτελούν για μας προϋποθέσεις για την εγκατάλειψη των στόχων και των μεθόδων μας, αλλά την επιβεβαίωση της επικαιρότητάς τους. Συνιστούν περαιτέρω αιτίες για το βάθεμα της αυτοοργάνωσης, την ριζοσπαστικοποίηση της παρέμβασής μας και την ένταση της κοινωνικής αντεπίθεσης. Και σε ότι αφορά ειδικά την αυτοοργάνωση, λειτούργησε θετικά η πραγματοποίηση μιας αναρχικής πορείας, ως αυτόνομη συγκρότηση ενός ανταγωνιστικού πόλου απέναντι στο Ευρω-κράτος και τους ρεφορμιστές.Στις Βρυξέλλες λοιπόν, κι απέναντι στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. δεν υπήρχε καμιά “κοινή απάντηση” του αντικαπιταλιστικού κινήματος, αλλά η προέκταση και σε νέα πεδία της ήδη υπάρχουσας διάστασης ανάμεσα στις ρεφορμιστικές και τις ανατρεπτικές τάσεις του. Mε έναν τρόπο πιστεύουμε που κάνει τις συγκρίσεις αναπόφευκτες και ενισχύει την αντιεξουσιαστική και ανατρεπτική κατεύθυνση αγώνα ως τη μονη ζωντανή και ανταγωνιστική προοπτική. Και επειδή οι Βρυξέλλες δεν ήταν το σημείο της “έκρηξης”, αλλά ένας σημαντικός σταθμός, ενδεικτικός για τις προθέσεις του καθένα μέσα στην παρούσα κομβική συγκυρία... “είναι στο δρόμο μας οι αγώνες για να υποστηρίξουμε ή να πυροδοτήσουμε τις εκρήξεις του πνεύματος της καταστροφής του αναπαλλοτρίωτου νέου κόσμου”.
Οι μέρες στις Βρυξέλλες είναι ομιχλώδεις και κρύες με το θερμόμετρο να δείχνει αρκετούς βαθμούς κάτω από το μηδέν... Ως εστία αντιπληροφόρησης στην πόλη λειτουργεί ο σιδηροδρομικός σταθμός Leopold που έχει καταληφθεί από την αντιεξουσιαστική κολεκτίβα Bruxxel. Οι συνελεύσεις γίνονται στο Centre Libertaire, στέκι των αναρχικών από τις Βρυξέλλες οι οποίοι έχουν καλέσει πορεία στις 15 Δεκέμβρη.
12 Δεκέμβρη. Οι ενέργειες ενάντια στη σύνοδο αρχίζουν με την κατάληψη στην έδρα του CEFIC (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Χημικών Βιομηχανιών), από 50 ριζοσπάστες οικολόγους, που συλλαμβάνονται μετά από εισβολή των μπάτσων. Οι Βέλγοι υπήκοοι αφήνονται ελεύθεροι και οι ξένοι απελαύνονται. Το ίδιο βράδυ πραγματοποιείται μια κατάληψη για τη διαμονή ακτιβιστών από το εξωτερικό, η οποία εκκενώνεται βίαια το πρωί από την αστυνομία. Περίπου 40 καταληψίες (ανάμεσά τους και σύντροφοι από την Ελλάδα) συλλαμβάνονται και απελαύνονται.
13 Δεκέμβρη. Γίνεται η πορεία των συνδικάτων όπου συμμετέχουν περίπου 80.000 άτομα (ανάμεσα τους καραμπινιέροι και στρατιωτικοί υπάλληλοι!).
14 Δεκέμβρη. Νωρίς το πρωί 100 Γερμανοί ακτιβιστές εισβάλουν σ’ ένα τρένο στο Άαχεν και φθάνουν στο Βέλγιο παραπλανώντας 3.000 μπάτσους που ελέγχουν τους δρόμους στα σύνορα παρεμποδίζοντας την είσοδο διαδηλωτών.
Η διεθνής διαδήλωση ξεκινά στις Βρυξέλλες στις 11 μ.μ. με προσυγκεντρώσεις των διαφόρων μπλοκ μπροστά στο Petit Chateau. Αν και έχει αναγγελθεί ως “πορεία από το μικρό κάστρο στο μεγάλο κάστρο”, δηλ. από το κέντρο των προσφύγων που ζητούν άσυλο προς το βασιλικό παλάτι του Laeken όπου διεξάγεται η σύνοδος της Ε.Ε., στην πράξη δεν έχει καμία σχέση με το αρχικό σχέδιο. Καταρχήν, στο όνομα της προσέγγισης στο Laeken, η πορεία κινείται στις παρυφές της πόλης, αφήνοντας πίσω της το πολιτικοοικονομικό κέντρο της Ε.Ε. για ν’ αποφευχθεί η διατάραξη της λειτουργίας του από ενδεχόμενες επιθέσεις. Επιπλέον, όταν η κεφαλή της πορείας φτάνει τελικά στο σημείο που οδηγεί στο Laeken, κάνει μια επιδεικτική στροφή για να επιστρέψει στις παρυφές της πόλης και να καταλήξει στον χώρο του Tour &Taxis, που λειτουργεί ως κέντρο του D14. Έτσι, παρ’ όλο τον “ενθουσιασμό για τη μεγαλειώδη συμμετοχή” (περίπου 25.000 άτομα) το γεγονός είναι πως η διεθνής διαδήλωση κινήθηκε ουσιαστικά σε μια “νεκρή ζώνη”, γεγονός που είχε άμεση επίπτωση σε όλο το κλίμα και το χαρακτήρα της, καθώς προχωρούσε στο πουθενά χωρίς κανένα στόχο. Αξίζει επίσης να ειπωθεί πως είναι η πρώτη φορά στις διεθνείς συναντήσεις που εγκαταλείπεται η προσπάθεια, έστω, πολιορκίας των αφεντικών, και ότι αυτό δεν αποτράπηκε από την ίδια την αστυνομία (που ήταν σχετικά διακριτικά τοποθετημένη στους γύρω δρόμους), αλλά είχε εξασφαλιστεί εκ των προτέρων από τη συμφωνία του D14 με τις αρχές για το δρομολόγιο της πορείας.
Το αναρχικό μπλοκ αποτελούσαν 2.500 σύντροφοι και ήταν από τα μεγαλύτερα της πορείας. Σ’ αυτό συμμετείχαν ομάδες και άτομα, από την Ευρώπη κυρίως, που εκφράζουν ένα ευρύ φάσμα τάσεων: προπορευόταν ένα πολύχρωμο μπλοκ αντιεξουσιαστών ειρηνιστών, πίσω από ένα φορτηγό που έπαιζε μουσική κι ακολουθούσαν ένα πολυάριθμο “μαύρο μπλοκ”, ελευθεριακοί κομμουνιστές, αναρχοσυνδικαλιστές, ριζοσπάστες οικολόγοι με μαυροπράσινες σημαίες, ομοσπονδίες, αντιφασίστες κ.ά. Η παρουσία του αναρχικού μπλοκ ήταν δυναμική παρά το άστοχο της διαδρομής της συνολικής πορείας. Τα κεντρικά πανώ έγραφαν “SMASH CAPITALISM - United Colors of Resistance - No One is Illegal” και “DIRECT ACTION AGAINST CAPITALISM”, ενώ φωνάζονταν συνθήματα, όπως “No Borders No Nations Stop Deportations”, “No Justice No Peace Fuck the Police”, “Viva l’ Anarchia”, “Internationale Solidarita”, “Carlo e Vivo”, και “Μπάτσοι, δικαστές, αφεντικά, ρουφιάνοι όλοι θα πληρώσετε το αίμα του Τζουλιάνι”. Στη διαδρομή έγιναν επιθέσεις σε τράπεζες, πολυτελή αυτοκίνητα και ένα αστυνομικό τμήμα, από ομάδες που έβγαιναν από το μπλοκ, ενώ άλλες ομάδες παραστέκονταν για να εμποδίσουν πιθανές συλλήψεις από ασφαλίτες, να αποτρέψουν τους δημοσιογράφους από το να πλησιάσουν και να απωθήσουν την περιφρούρηση της πορείας αν επιχειρούσε να επέμβει. Τα υπόλοιπα αναρχικά μπλοκ παρέμεναν συντεταγμένα και η αστυνομία δεν επιχείρησε οτιδήποτε. Οι στόχοι χτυπήθηκαν κυρίως στην περιοχή της πλατείας Bockstael απ’ όπου η πορεία θα έπρεπε κανονικά να συνεχίσει για το Laeken.
Η πορεία επιστρέφοντας καταλήγει στο Tour & Taxis, ένα συγκρότημα κτιρίων και ανοιχτών χώρων. Στη γύρω περιοχή τοποθετούνται ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, που εμποδίζουν τον κόσμο να αποχωρήσει, περιφρουρώντας το κέντρο της πόλης και το παλάτι. Έτσι οι ταραχές ξεσπούν σε εκείνο το σημείο. Ανάβονται φωτιές στους δρόμους μπροστά στα ΜΑΤ και φτιάχνονται πρόχειρα οδοφράγματα. Οι μπάτσοι συγκλίνουν από τρεις πλευρές, με τις αντλίες να ρίχνουν νερό στον κόσμο. Εναντίον τους εκσφενδονίζονται τούβλα, πέτρες, ξύλα και φωτοβολίδες. Μετά την απώθηση του κόσμου μέσα στο προαύλιο, πολλοί εξακολουθούν να πετούν πέτρες μέσα απ’ τα κάγκελα ή σκαρφαλωμένοι πάνω σ’ αυτά, φωνάζοντας ASSASSINI. H κατάσταση εκτονώνεται περίπου μία ώρα αργότερα, μετά από διαπραγματεύσεις του D14 με την αστυνομία, και η πύλη ανοίγει ξανά, με τα ΜΑΤ να έχουν οπισθοχωρήσει λίγα μέτρα. Στην έξοδο γίνονται έλεγχοι και συλλήψεις. Συνολικά οι συλληφθέντες από την πορεία και τα επεισόδια στο Τ&Τ έφτασαν τους 34, στους οποίους προστέθηκαν άλλοι 120 οι οποίοι αργά το βράδυ επιχείρησαν συγκέντρωση αλληλεγγύης έξω από το αστυνομικό τμήμα που κρατούνταν οι 34.
Για την επομένη, εκτός από την “πορεία για την ειρήνη” του D14, είχε καλεστεί ξεχωριστά και μια αναρχική πορεία με πρωτοβουλία Βέλγων συντρόφων, οι οποίοι επέλεξαν μια διαδρομή μέσα από τις φτωχογειτονιές της πόλης και τα γκέτο των μεταναστών, με στόχο την κοινωνική απεύθυνση στους αποκλεισμένους, την ίδια ώρα που “οι Ευρωπαίοι ηγέτες οχυρώνονται στο παλάτι του Laeken όπως παλιότερα οι φεουδάρχες στα κάστρα τους”.
Αντίθετα με τους Βέλγους συντρόφους, στις συνελεύσεις που προηγήθηκαν της πορείας, άλλες συλλογικότητες και άτομα πρόβαλαν διαθέσεις προσανατολισμένες στην άμεση δράση ενάντια σε θεσμούς-σύμβολα και στις κατασταλτικές δυνάμεις. Εκφραζόταν έτσι η επιθυμία να μην εγκαταλειφθεί το σαμποτάζ ενάντια στις διεθνείς συνόδους των αφεντικών, ακόμα κι αν την προηγούμενη μέρα αυτό δεν επιχειρήθηκε από έναν ευρύτερο κόσμο, να γίνει διακριτή η στάση των Αναρχικών απ’τη παθητική στάση του D14, και να δοθεί μια έμπρακτη συνέχεια σε αυτή την επιλογή που είχε ήδη εκδηλωθεί στη διεθνή διαδήλωση της 14ης, έστω και αν η αναρχική πορεία θα αποτελούσε τον αμεσότερο στόχο της καταστολής.
Πέρα από τη γνωστή διαφοροποίηση ανάμεσα στις τάσεις, την αναρχοσυνδικαλιστική των ομοσπονδιακών και την εξεγερτική του “μαύρου μπλοκ” (αν και τελευταία υπόκεινται σε αλληλεπιδράσεις μέσα στη δυναμική του αγώνα), η διαφωνία εστιάστηκε και σ’ ένα άλλο επίπεδο: ανάμεσα στους Βέλγους συντρόφους, που επικέντρωναν στην τοπική τους δράση, στη βάση της χαμηλής έντασης του κοινωνικού αγώνα στο Βέλγιο σήμερα, και σε συντρόφους από άλλες χώρες, που είχαν ως σημεία αναφοράς εμπειρίες, όπως της Πράγας, του Γκέτεμποργκ και της Γένοβας, και αντιλαμβάνονταν τα γεγονότα στις Βρυξέλλες ως μέρος ενός ευρύτερου αγώνα με παγκόσμια απήχηση.
Το αποτέλεσμα πάντως ήταν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά οι διαφορετικές προσεγγίσεις...
15 Δεκέμβρη. Η πορεία ξεκινά στις 2 μ.μ. από την πλατεία Port de Hal, με 3.000 συντρόφους. Μπροστά είναι οι Βέλγοι αναρχικοί με το πανώ “Direct Action Αgainst Capitalism” και ακολουθούν τα υπόλοιπα μπλοκ με μαυροκόκκινες σημαίες και πανώ. Υπό τους ήχους μιας “μαύρης μπάντας” η πορεία διασχίζει εργατικές και προσφυγικές συνοικίες (όπου ομολογουμένως το σύνθημα “Για πάντα τζιχάντ και ιντιφάντα” βρίσκει πολύ θετική απήχηση). Το κλίμα που επικρατεί είναι ακόμα πιο ζωντανό από την προηγούμενη μέρα. Όταν η κανονική διαδρομή της πορείας ολοκληρώνεται, σε ένα πάρκο πίσω από το Petit Chateau, ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε διμοιρίες που έχουν παραταχθεί μαζί με αντλίες νερού, για να αποτρέψουν την περαιτέρω προώθηση της διαδήλωσης στην κατεύθυνση του Laeken. Ύστερα από ένταση λίγων λεπτών μπροστά στα ΜΑΤ οι διαδηλωτές οπισθοχωρούν, για να βγουν από τον κλειστό χώρο του πάρκου και να ξαναβρεθούν στον κεντρικό δρόμο. Εκεί είναι παραταγμένες άλλες διμοιρίες, για να αποκλείσουν κάθε πρόσβαση προς το κέντρο της πόλης, το οποίο ήθελαν να διασχίσουν οι αναρχικοί προτού καταλήξουν στο Gare du Midi για να ενωθούν με το street party που είχε καλέσει η κολεκτίβα Bruxxel. Ενάντια στις διμοιρίες εκσφενδονίζονται πέτρες και στη συνέχεια το μεγαλύτερο μέρος των μπλοκ κινείται παράλληλα με το ποτάμι, σε έναν περιφερειακό δρόμο που οδηγεί επίσης στο Gare du Midi Στις γέφυρες είναι παραταγμένες διμοιρίες. Όταν επιχειρούν να πλησιάσουν για να εμποδίσουν τη συνάντηση της αναρχικής πορείας με το street party δέχονται πέτρες και μολότοφ, ενώ στη διαδρομή σπάζονται κάμερες παρακολούθησης, βιτρίνες τραπεζών και πολυτελή αυτοκίνητα. Τα αναρχικά μπλοκ τελικά συναντούν το street party, δημιουργώντας μια σύνθεση 4.000 ανθρώπων. Mε δυνατή μουσική, το street party κινείται μέσα σε γειτονιές μεταναστών και η ατμόσφαιρα είναι γιορταστική. Κοντά στο Port de Hal o κλοιός της αστυνομίας γίνεται ασφυκτικός. Ένα ελικόπτερο πετά πάνω από τον κόσμο ενώ κλούβες και πυροσβεστικές αντλίες συγκλίνουν απ’ όλες τις πλευρές. Το πάρτυ ακινητοποιείται και τελειώνει. Στους γύρω δρόμους γίνονται συλλήψεις ενώ έχουν προηγηθεί και άλλες συλλήψεις στους δρόμους γύρω από την αναρχική πορεία.
Το μεσημέρι της ίδιας μέρας έγινε και η καθόλα αδιάφορη “πορεία για την ειρήνη” από το D14.
Τις επόμενες μέρες όλοι οι συλληφθέντες με βελγική υπηκοότητα ελευθερώθηκαν και οι υπόλοιποι απελάθηκαν.
Τελευταίες εικόνες από τις παγωμένες Βρυξέλλες: διαδηλωτές κυκλοφορούν στους δρόμους ενώ σφυρίζουν σειρήνες, μια μεγάλη συναυλία, ένας θερμός χαιρετισμός με αναρχικά τραγούδια στο Centre Libertaire ανάμεσα σε συντρόφους που φεύγουν και, τα ξημερώματα, στο αποστειρωμένο αεροδρόμιο, ένα νεύμα αλληλεγγύης σ’ αυτούς που απελαύνονται...
To be continued... Μπαρτσελώνα 2002, Θεσσαλονίκη 2003...
μια συντρόφισσα από το Solidariato