Το ξημέρωμα της 12/4/97 έφτασαν οι δυνάμεις καταστολής, οι Χεντάρμες (κάτι μεταξύ ΜΑΤ και στρατού) και προχωρώντας με μπουλντόζες και πυροσβεστικές κατά των οδοφραγμάτων, επιτέθηκαν στον κόσμο με δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες και σκυλιά. Μέχρι τις 10 πμ. συγκεντρώθηκαν περίπου 10.000 άτομα για να αντισταθούν γύρω απ’ τα οδοφράγματα. Ακολούθησαν άγριες οδομαχίες, με τους Χεντάρμες ενώθηκαν τα VESPO (αντιτρομοκρατικό σώμα της επαρχίας Νεουκέν) καθώς και η τοπική αστυνομία, η οποία δεν αρκέστηκε μόνο στην χρήση των πλαστικών σφαιρών. Από μια σφαίρα σκοτώθηκε η Τερέζα Ροδρίγεζ, 24 χρονών, ενώ πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν και έγιναν και 20 συλλήψεις. Τελικά οι Χεντάρμες αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν μπροστά στις πέτρες και τις μολότωφ και τα οδοφράγματα ξαναστήθηκαν κόβωντας πάλι την εθνική οδό.

Το Κούτραλ Κο και η Πλάζα Ουίνκουλ είναι δύο χωριά του αργεντινέζικου νότου, σε μια περιοχή άγρια και έρημη. Οι κάτοικοί τους εξαρτώνταν από την κεντρική Y.P.F. (Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου). Με την νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφάρμοσε ο Μένεμ, η YPF ιδιωτικοποιήθηκε ρίχνοντας χιλιάδες οικογένειες στην ανεργία.

Η δεκαετία του ’70 και οι αρχές της δεκαετίας του ’80 χαρακτηρίζονται από την αγριότητα της καταστολής που ενσαρκώνεται στη δράση της τριπλής Α (Αργεντινέζικη Αντικομμουνιστική Συμμαχία, ακροδεξιά παραστρατιωτική ομάδα στην οποία συμμετείχαν και περονιστές, με δημιουργό τον Λοπέζ Ρέγα, δεξί χέρι της γυναίκας του Περόν Ισαβέλας και προέδρου της χώρας μετά το θάνατό του το 1973) η οποία κάνει την μακάβρια εμφάνισή της στη διάρκεια της περονίστικης ψευτοδημοκρατίας (Τρίτη προεδρία του Περόν) και η δράση της επισφραγίζεται με τη στρατιωτική δικτατορία που ακολουθεί (1976-1983). Η αντίσταση ήταν υποχρεωμένη να παίρνει μορφές μυστικότητας όπως στις αρχές του ’70 που την κυριότερη δραστηριότητα είχαν τα αντάρτικα των Μοντονέρος (ακροαριστεροί περονιστές) και του E.R.P. (μαρξιστικού χαρακτήρα). Στη διάρκεια της περιόδου που είναι γνωστή στην ιστορία της Αργεντινής ως “Βρώμικος Πόλεμος” εξαφανίστηκαν τα μαζικά λαϊκά κινήματα λόγω της τραχύτητας της καταστολής που άφησε πάνω από 30.000 αγνοούμενους και άλλους τόσους βασανισμένους και εξορισμένους. Μετά την επιστροφή στη δημοκρατία, το 1983, άρχισε να γίνετε αισθητή η οργή της μάζας λόγω της πείνας. Το ’87 ξέσπασαν λεηλασίες στο Ροσάριο οι οποίες είχαν απήχηση σε διάφορα σημεία της χώρας. Δεν είναι παρά το ’93 που το Σαντιάγο ντελ Εστέρο ζει μια λαϊκή εξέγερση, το ’95 ακολούθησε το Χουχούη και το ’96 το Κούτραλ Κο και η Πλάζα Ουίνκουλ (εξέγερση που προδώθηκε απ’ τους εκπροσώπους της λαϊκής συνέλευσης). Είναι ξανά τον Απρίλιο του ’97 που γίνεται η Pueblada (κατάληψη του χωριού) των Κουτράλ Κο και Πλάζα Ουίνκουλ με διάρκεια 9 ημερών. Οι Φογονέρος, αντιστεκόμενοι στο κρύο, την καταστολή και το θάνατο, δεν δέχτηκαν το ρόλο του θύματος και πήραν μέρος στην εξέγερση για να επιβάλλουν στην επαρχιακή και την τοπική κυβέρνηση τα αιτήματά τους σχετικά με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την παραγραφή των κατηγοριών.

Πέρα όμως από τα αιτήματά τους το πιο σημαντικό στοιχείο αυτού του γεγονότος είναι ο αντίκτυπος που είχε σε όλη τη χώρα. Ένα μήνα αργότερα οι κάτοικοι του Ταρταγάλ και του Χενεράλ Μακόνι (Σάλτα) έστησαν οδοφράγματα κόβοντας την εθνική οδό 34, στα σύνορα με τη Βολιβία. Όπως το Κούτραλ Κο έτσι και το Ταρταγάλ είναι ένα χωριό ανέργων. Με την ιδιωτικοποίηση της YPF και το κλείσιμο των σιδηροδρόμων όλοι οι κάτοικοι της οδηγήθηκαν στην ανεργία. Η κατάληψη της εθνικής οδού ξεκίνησε στις 8/5, τα μαγαζιά έκλεισαν και οι καθηγητές απήργησαν ενισχύοντας τη διαμαρτυρία. Το 30% του πληθυσμού του Ταρταγάλ ανήκει σε διάφορα έθνη: Τσιριγουάνος – Τσάνες, Ουίτσις, Τόβας, Τσορότες και Τσουρούπιες. Επίσης έχει πολλούς εργάτες – χελιδόνια που σε κάθε συγκομιδή αλλάζουν κατοικία. Το 33% των οικογενειών δεν ικανοποιούν τις βασικές τους ανάγκες διατροφής, η ανεργία φτάνει το 65%. Παραδόξως, σε αντίθεση με όλη αυτή τη φτώχεια, η περιοχή είναι μια απ’ τις πλουσιότερες σε πετρέλαιο και υγραέριο στη χώρα και η δεύτερη παραγωγός σε βαμβάκι.

Με τους κατοίκους του Ταρταγάλ και του Χενεράλ Μοσκόνι ενώθηκαν πάνω από 2.000 ξυλουργοί εργάτες. Η κατάληψη της εθνικής οδού κράτησε μια εβδομάδα κι ενώ η Χενταρμερία ήταν κοντά περιμένοντας εντολή επίθεσης, ήρθαν σε συμφωνία με την κυβέρνηση που υποσχέθηκε ταμείο ανεργίας και δημιουργία θέσεων εργασίας (εδώ να πούμε ότι τον προσεχή Οκτώβρη επρόκειτο να γίνουν βουλευτικές εκλογές).

Η Χενταρμερία όμως του βορρά δεν έμεινε αδρανής, στις 20/5 επιτέθηκε άγρια στους Ζαφρέρος (εργάτες στη συγκομιδή ζαχαροκάλαμου) του Χουχούη (στα σύνορα με τη Βολιβία) που είχαν ξανακόψει την εθνική οδό 34. Η καταστολή άφησε πίσω της περίπου 100 τραυματίες, πολλοί από αυτούς σοβαρά.

Ταυτόχρονα με τα γεγονότα στο Χουχούη, οι μικροπωλητές και οι φοιτητές στη Λα Πλάτα (μια πόλη κοντά στο Μπουένος Άϊρες) συγκρούονται με την τοπική αστυνομία. Τα επεισόδια άρχισαν όταν η αστυνομία προσπάθησε να διώξει τους μικροπωλητές από τους δρόμους της πόλης, εκείνοι αντιστάθηκαν βίαια και όταν η καταστολή κορυφώθηκε πολλοί μικροπωλητές κατέφυγαν στη Νομική σχολή. Η αστυνομία έσπασε το άσυλο (δίχως καν τη συγκατάθεση του πρύτανη), ενώ φοιτητές που ενώθηκαν με τους μικροπωλητές άπλωσαν το πεδίο της σύγκρουσης μέσα κι έξω απ’ το πανεπιστήμιο. Τα επεισόδια κράτησαν όλη τη μέρα και υπήρξαν δεκάδες διώξεις. Τις επόμενες μέρες πολλαπλασιάστηκαν οι καταλήψεις δρόμων (αλλού αυθόρμητες κι αλλού με την παρότρυνση συνδικαλιστών) σε διάφορα σημεία της χώρας.

Σχετικά με τα επεισόδια στη Λα Πλάτα, πραγματοποιήθηκαν στις 28/5 πορείες και καταλήψεις πανεπιστημίων σε αρκετές πόλεις. Η μεγαλύτερη διαδήλωση έγινε στο Μπούένος Άϊρες με συμμετοχή 100.000 περίπου ατόμων.

Όλα αυτά τα γεγονότα μιλάνε για την ανάγκη του λαού να εξεγερθεί ενάντια στη βία του κράτους, βία που μεταφράζεται σε πείνα, σε μιζέρια, σε καταστολή και σε θάνατο. Οι εξεγέρσεις είναι μαζικές και αυθόρμητες, ακόμα κι αν δεν είχανε μια συνέχεια, ήταν μια αρχή που δείχνει τι μπορεί να ακολουθήσει. Μετά από αυτά τα γεγονότα υπάρχει κόσμος που οργανώνεται και που συνεχίζει να αγωνίζεται γιατί ξέρει ότι η κυβέρνηση δεν έκανε άλλο απ’ το να βάλει μπαλώματα και ότι τα πραγματικά ζητήματα παραμένουν άλυτα.

Το σύστημα έχει αρχίσει να ανησυχεί. Η δυνατότητα ταυτόχρονης έκρηξης ξεπροβάλλει από παντού και κανείς πια δε ζητάει τίποτα αλλά όλοι θέλουν να πάρουν τα πάντα...