Τα γεγονότα της Παρασκευής 19 Νοέμβρη '99,
κατά την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ
Μπιλ Κλίντον στην Αθήνα

Αρχικά, η επίσκεψη του Κλίντον προγραμματιζόταν για τις 13/14 Νοέμβρη αλλά αναβλήθηκε και περιορίστηκε σε ένα 24ωρο για τις 19/20 Νοέμβρη, μετά την επίσκεψη του “πλανητάρχη” στην Τουρκία και τη λήξη της συνόδου του ΟΑΣΕ.

Η πορεία προς την αμερικάνικη πρεσβεία που προγραμματιζόταν για την ώρα άφιξης του Κλίντον απαγορεύτηκε από την κυβέρνηση, που αποφάσισε επίσης τον αποκλεισμό ενός μέρους της πόλης, μια “ζώνη” ασφαλείας όπου απαγορευόταν η κυκλοφορία τις ώρες που θα διαρκούσε η επίσκεψη. Οι διοργανωτές της πορείας, κυρίως το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας -πρωτοπόρο στη χειραγώγηση των αγώνων και στη συνεργασία με την αστυνομία όταν πρόκειται για αναρχικούς και ανεξέλεγκτους νεολαίους στις διαδηλώσεις- διαμαρτύρεται για τη “μη δημοκρατική” απαγόρευση, διακηρύσσοντας ότι θα την “σπάσει” και εγγυούμενο ότι η πορεία θα είναι ειρηνική και ότι θα περιφρουρήσει το ίδιο τους διαδηλωτές. Η θέση που εκφράζουν είναι ένας πατριωτικός αντιαμερικανισμός που μιλά για τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας και παρουσιάζει τον εχθρό αποκλειστικά σαν υπερατλαντικό, κατασκευάζοντας μια εικόνα του ελληνικού κράτους ως “θύματος” της αμερικανονατοϊκής Νέας Τάξης. Και για τις δύο πλευρές του καθεστώτος, την κυβερνητική και την αντιπολιτευτική -που αποτελεί προέκταση και πολύτιμο στήριγμα της πρώτης-, υπάρχει ο κοινός στόχος και η ανάγκη να καταπνίξουν την πραγματική κοινωνική αντίσταση. Για τους πρώτους είναι σημαντική μια επίδειξη για το ότι έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν και να εξασφαλίσουν την τάξη, για τους Δεύτερους είναι σημαντικό να ανιπροσωπεύουν και να παρουσιάζουν ως “αγώνα”, μια εικονική και χειραγωγημένη -και σε περιεχόμενο και σε μεθόδους- αντίδραση που όχι μόνο δεν απειλεί σε τίποτα τα συμφέροντα του ελληνικού κράτους, αντίθετα καλλιεργεί τη συναίνεση σε αυτά. Με κοινό τους εχθρό τις πραγματικές και ανεξέλεγκτες εξεγέρσεις που είναι ανταγωνιστικές προς όλες τις πτυχές, τις εκφράσεις και τους απολογητές του καθεστώτος.

*

Από την άλλη πλευρά, αναρχικοί, αντιεξουσιαστές, νεολαίοι, προλετάριοι, άνεργοι, οι αποκλεισμένοι του νέου κόσμου, αυτοί που δέχονται την καταπίεση και αυτοί που αντιπαλεύουν την εξουσιαστική καπιταλιστική πραγματικότητα, δεν είχαν κανένα ιδιαίτερο λόγο να ψάχνουν ειδικά για την αμερικάνικη πρεσβεία παρέα με ένα πλήθος αυτοκατεσταλμένων οπαδών των κομμάτων. Δεν είχαν κανένα λόγο να ψάχνουν ειδικά τον Κλίντον και να καταγγέλουν την απαγόρευση της πορείας, ιδίως όταν ό,τι αντιπροσωπεύει, στηρίζει και ανήκει στη Νέα Τάξη πραγμάτων βρισκόταν παντού γύρω τους. Ο ιμπεριαλισμός δεν είναι αποκλειστικά μια αμερικάνικη υπόθεση. Το ελληνικό κράτος και κεφάλαιο είναι επίσης μέρος του ιμπεριαλιστικού μπλοκ και είναι εδώ : η ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, ο πλούτος των επιχειρήσεων, η καταστολή των εξεγερμένων και των αντιστεκόμενων, ο έλεγχος, οι διωγμοί των μεταναστών, οι εξουσιαστικές σχέσεις μιας κοινωνίας αποικιοποιημένης από το κράτος και μια κοινωνία αποκλεισμένων. Η επίσκεψη του Κλίντον ήταν μια ευκαιρία να καταληφθούν οι δρόμοι, να καταστραφούν αυτά που καθημερινά αποτελούν στόχο, να αποκαλυφθεί και να υπερφαλαγγιστεί η ψευτοσύγκρουση που προγραμματιζόταν ανάμεσα στις δύο όψεις του καθεστώτος, την κυβερνητική και την αντιπολιτευτική. Ήταν άλλη μια στιγμή αγώνα και άλλη μια ευκαιρία να παρουσιαστεί το πολιτικό πρόγραμμα της εξέγερσης : ΦΩΤΙΑ ! Στόχος ήταν το κέντρο της Αθήνας. Όχι ένα ουδέτερο, αλλά ένα εχθρικό έδαφος. Άλλη μια καπιταλιστική μητρόπολη της οποίας τα κυβερνητικά κτήρια, οι επιχειρήσεις, το εμπορικό και οικονομικό κέντρο, τα σύμβολα και οι φρουροί της είχαν προσδιοριστεί σαν στόχοι της προλεταριακής βίας. Καμία πρόθεση σεβασμού για τα λεγόμενα “εθνικά συμφέροντα” και τη διεθνή εικόνα του κράτους. Για άλλη μια φορά θα εκδηλωνόταν ο εσωτερικός εχθρός στην καρδιά του κτήνους, η επίθεση στον αντίπαλο στην πιο απτή του μορφή, κι ένα ακόμα μήνυμα διεθνιστικής αλληλεγγύης σε όλους τους συντρόφους που αγωνίζονται ενάντια στη Νέα Τάξη της Κυριαρχίας και για την ελευθερία, στην Τουρκία, στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, στις ΗΠΑ και παντού.

*

Όπως ειπώθηκε ήδη, η επίθεση και η καταστροφή στο εμποροοικονομικό κέντρο της πόλης ήταν συνειδητή και προαποφασισμένη. Ματαίως επιχειρήθηκε εκ των υστέρων να παρουσιαστεί είτε σαν προϊόν αγανάκτησης για τη “μη-δημοκρατική” απαγόρευση της πορείας προς την πρεσβεία είτε σαν ένα είδος ανακλαστικής “άμυνας” απέναντι στις κατασταλτικές κινήσεις τις αστυνομίας. Και ως συνειδητή απόφαση ήταν και είναι ανταγωνιστική με αυτές τις απολογητικές θεωρήσεις των γεγονότων. Είναι όμως γεγονός ότι η πραγματοποίηση αυτής της καταστροφικής επίθεσης βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο προϋπολογισμένο γεγονός ότι το ΚΚΕ από τη μια, δηλαδή η εσωτερική καταστολή των διαδηλώσεων, και η κυβέρνηση από την άλλη εγκλωβίστηκαν μέσα στις ίδιες τους τις διαπραγματεύσεις (αφού ήταν ζήτημα επίδειξης δύναμης ποιος θα επικρατήσει), προκαλώντας μια στιγμιαία αδυναμία στην αγαστή συνεργασία τους. Το θέαμα μιας σύγκρουσης μεταξύ τους, τέτοιας που θα ικανοποιούσε και τους δύο, δεν επέτρεψε την από κοινού δυνατότητα καταστολής κι αποτέλεσε μάλιστα το σύνθημα για την αναρχική επίθεση στους ναούς του κράτους και του κεφάλαιου.

Στις 6.30 προσγειώνεται το αεροπλάνο του Κλίντον. Εκατό μόλις κομματικοί από τις 10.000 κόσμου που βρίσκονται στο Σύνταγμα προχωρούν προς τον κλοιό των ΜΑΤ που φράζουν το δρόμο για την πρεσβεία και πάνε να χάσουν μια εικονική μάχη για τα μάτια του κόσμου και για το γόητρο του ΚΚΕ. Σπρώχνονται για λίγα δευτερόλεπτα, η αστυνομία τούς ψεκάζει με χημικά αέρια και εκείνοι αρχίζουν να τρέχουν. Οι καθοδηγητές τούς διατάζουν να κάτσουν κάτω, όπως και όλο τον κόσμο στην πλατεία, για να κάνουν καθιστική διαμαρτυρία...

Δύο στενά πιο κάτω, στην Πανεπιστημίου, αναρχικοί, αντιεξουσιαστές και νεολαίοι αρχίζουν τη δράση τους... Σπάζεται η πρώτη τράπεζα και με μολότοφ τυλίγεται στις φλόγες. Αρχίζουν να καταστρέφονται ένα-ένα τα καταστήματα στη Σταδίου, την Πανεπιστημίου και στα κάθετα στενά ενώ ακούγονται αναρχικά συνθήματα. Mια ομάδα από την περιφρούρηση της ΚΝΕ επιχειρεί ανεπιτυχώς να τους εμποδίσει κι απωθείται. Κεντρικά καταστήματα και υποκαταστήματα ελληνικών και ξένων τραπεζών σπάζονται, πολυτελή μαγαζιά, αντιπροσωπείες και επιχειρήσεις, χρυσοχοεία, γίνονται όλα στόχοι επιθέσεων. Στήνονται πρόχειρα οδοφράγματα με φλεγόμενους κάδους σκουπιδιών και εκτοξεύονται βόμβες μολότοφ στα ΜΑΤ που πλησιάζουν. Οι δρόμοι φωτίζονται από τα πυρπολημένα μαγαζιά και ο κόσμος που επιτίθεται εξαπλώνεται σε μια αρκετά μεγάλη περιοχή. Εντοπίζεται μια ομάδα από ασφαλίτες και δέχεται επίθεση... Την οδό Πανεπιστημίου την έχουν καταλάβει οι εξεγερμένοι. Στη Σταδίου, τα μπλοκ των αριστερών κομμάτων υποχωρούν κάτω από ρίψεις ασφυξιογόνων προς την κατεύθυνση της Ομόνοιας. Πίσω τους οι αναρχικοί πετροβολούν τα ΜΑΤ, σπάζουν και καίνε τράπεζες και μαγαζιά, ενώ επιτίθονται με πέτρες στο Υπουργείο Εσωτερικών και στους μπάτσους που το φρουρούν. Η περιφρούρηση του ΚΚΕ ουσιαστικά έχει διαλυθεί... Μετά από μια ώρα περίπου και ενώ οι δύο δρόμοι έχουν τυλιχτεί στις φλόγες, κοντά στην Ομόνοια τα μπλοκ διαλύονται από την αργή αλλά μαζική προέλαση της αστυνομίας και τη συνεχή ρίψη ασφυξιογόνων. Οι αντιστεκόμενοι χωρίζονται σε ακόμη μικρότερες ομάδες κινούμενοι προς διαφορετικές κατευθύνσεις και συνεχίζουν το καταστροφικό έργο τους.

Αυτές οι επιθέσεις έληξαν περίπου δύο ώρες αργότερα. Η αστυνομία συνέλαβε στην τύχη 40 άτομα περίπου, τα περισσότερα από τα οποία ήταν μέλη κομμάτων και οργανώσεων που κατέφυγαν σε μαγαζιά για να αποφύγουν το ανθρωποκυνηγητό και τα ασφυξιογόνα. Στους περισσότερους αποδόθηκαν κατηγορίες κι αφέθηκαν ελεύθεροι. Τρεις από τους νέους που συνελήφθησαν και που δεν ανήκαν σε κάποιο κόμμα, προφυλακίστηκαν στις φυλακές ανηλίκων του Αυλώνα.*

Αλληλεγγύη στους εξεγερμένους του Σηάτλ και του Λονδίνου